مجموعه تاریخی کوشک شامل مسجد، حمام، حوض انبار، آب انباری می باشد که در نزدیکی دروازه قاین در شهر تاریخی فردوس که نام قدمی آن توس است قرا گرفته است.
معماری:
مجموعه تاریخی کوشک در نزدیکی شهر فردوس ضلع جنوبی جاده کمربندی واقع شده است. موقعیت بناهای این مجموعه تعریف خاصی از فضای معماری شهری در این محدوده دارد.
مسجد کوشک در همسیگی دو بنای شاخص آب انبار و حمام کوشک قرار دارد. مسجد مجموعه تاریخی کوشک با داشتن کتیبه ای به سال 554 هجری قمری ساخت این بنا را به دوران سلجوقی نسبت می دهد. مسجد کوشک دارای طاق هایی می باشد که به تقلید از سبک ساسانی و با ستون های قطور و متناسب با طاق ها ساخته شده است.
حمام مجموعه تاریخی کوشک در مجاورت مسجد می باشد، سابقه تاریخی دقیقی از این حمام وجود ندارد و کارشناسان دو نظریه را برای حمام این دو مجموعه در نظر گرفته اند.
اول اینکه حمام و مسجد مجموعه همزمان با یکدیگر ساخته شده اند. در این صورت ساخت هر دو به سده های نخست اسلام مربوط می باشد. دیگر آنکه با توجه به شاخص های معماری ساخت حمام مجموعه به دوره صفوی مربوط می باشد.
معماری حمام، به گونه ای است که جهت کاهش تبادل حرارتی بین داخل و خارج فضای حمام می باشد. بنای حمام در داخل زمین قرار گرفته است. این بنا در مقابل زلزله مقاوم می باشد. نور حمام از طریق هورنوهای پوشش تأمین می یابد.
مسجد و حمام مجموعه تاریخی کوشک به ترتیب با شماره ی ثبت 11992 و 11990 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به مجموعه تاریخی کوشک مراجعه می‌کنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکان‌های تفریحی، گردشگری در نزدیکی آن علاقه‌مند هستند، این افراد می توانند از امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم، بوستان گردشگری تون، مسجد جامع تون و … بازدید کنند.
