مسجد هفتاد و دو تن که در قرن نهم هجری قمری در شهر مشهد ابتدای بازار بزرگ واقع شده است را در گذشته به نام مسجد شاه میشناختند.
مسجد شاه یکی از مکانهای تاریخی گردشگری مشهد میباشد که قدمت آن به دوره تیموری بازمیگردد. تا اوایل انقلاب نام این مسجد زیبا، مسجد شاه بود بعد از انقلاب نام آن تغییر کرد.
در هنگام ساخت این مسجد محل تلاقی ذو بازار بزرگ و فرش فروشها در کنار میدان قدمی به نام سرسنگ بود اما با تغییر حریم حرم امام رضا(ع)، این مسجد درکنار ضلع جنوب غربی حرم قرار گرفت.
معماری مسجد شاه:
از قرن نهم تا یازدهم هجری معماری ایران به دوران طلایی خود رسید، استفاده از سنگ و تراش باعث بلا رفتن مخارج در ساختمانسازی میشد با صرف نظر کردن از آن و استفاده از گچبری، تزیین ابنیه ، نقاشی، کاشی و … ساختمانها را آرایش میکردند. برای ساخت بنای مسجد از وسایل گفته شده، استفاده شده است.
نمای منارهها و ایوانها دارای کاشی معرق بسیار نفیس و به مرور زمان بیشتر از بین رفته است. در سالهای اخیر تا حد امکان نقوش و کتیبههایی که مشخص بوده را بازسازی کردهاند.
تاریخچه:
این بنا درواقع مسجد نبوده بلکه آرامگاهی برای امیر غیاثالدین ملکشاه که بعد از فوت او ساخته شد، آرامگاه امیرشاه ملک بین سالهای 809 تا 829 هجری قمری ساخته شد، اما تکمیل و تزیین آن تا سال 855 ه.ق به طول انجامید.این بنا در دوران حکومت شاه سلطان حسین صفوی سال 1119 ه.ق و در زمان نادرشاه 1155 ه.ق مرمت و بازسازی شد. آرامگاه امیرشاه ملک به عنوان زیارتگاه شناخته نشد اما به عنوان مکان فرهنگی توریستی معروف میباشد.
بدلیل اینکه قبلهی این مسجد با قبلهی مشهد تفاوت دارد از این بنا نمیتوانسته مسجد باشد پس به عنوان یک آرامگاه مورد بازدید عموم قرار میگیرد.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به مسجد هفتاد و دو تن(مسجد شاه) مراجعه میکنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکانهای گردشگری در نزدیکی این مسجد قدیمی علاقهمند هستند، این افراد می توانند حرم امام رضا(ع)، بازار بزرگ، بست شیخ طوسی،…. بازدید کنند.