آرامگاه لقمان عارف در استان خراسان رضوی، 3 کیلومتری شهرستان سرخس قرار دارد. این مکان تاریخی در شمال شرقی ترین منطقه ایران، در نزدیکی مرز ایران با ترکمنستان قرار دارد.

بنای آرامگاه لقمان عارف آرامگاهی است که به بابا لقمان سرخسی منسوب داده شده است. بابا لقمان عارف و دانشمند معروف ایرانی در قرن چهار می باشد. از نظر سبک معماری این بنا با آرامگاه سلطان سنجر سلجوقی شباهت های فراوانی دارد.

این آرامگاه تاریخی مربوط به قرن هشتم هجری قمری می باشد. در واقع قدمت آن به 1000 سال می رسد.

معماری:

آرامگاه لقمان عارف دارای گنبدی دو پوشه آجری با ایوانی مرتفع می باشد. در قسمت مدور گنبد نوار کمربند مانندی قرار دارد که گنبد را از ساقه و دیواره آن که بر روی قاعده کثیر الاضلاعی قرار گرفته، جدا میکند.

ایوان و سردر بلند بقعه با دیوارهای قطور در دو طرف آن و اب سازی های به جای مانده بر روی دیوار سمت راست و نیز بقایای کاشی کاری و گچ بری ها، نشانه ای از شکوهمند و زیبایی بنا در دوران خود بوده است.

بنای بقعه با گچ بری و آجرکاری های بی نظیری تزئین شده است. درون طاق های آن نقش های هندسی لوزی های برجسته و گود وجود دارد که فضای زیبایی را به وجود آورده است.

بنای آرامگاه بابا لقمان از دو بخش مربعی شکل که به یک دیگر متصل می باشند، تشکیل شده است. ایوان ورودی بزرگ و بلندی در سمت شمال و آرامگاه در وسط شلع داخلی آن طاق نماهایی ساخته شده است.

آرامگاه دارای دو طبقه می باشد و طبقه ی دوم آن غرفه دار است. طرح چهار ضلی ساختمان در بخش بالا به چندین تربنه به شکل هشت ضلعی تبدیل شده است.

این بنای تاریخی، در تاریخ 15 دی ماه، سال 1310 خورشیدی با شماره 165 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

نوع معماری خاص و باشکوه این بقعه، طبیعت بکر اطراف آن؛ باعث جذب گردشگران و مسافران از همه جای دنیا شده است.