آرامگاه شاهزاده قاسم یکی از آثار تاریخی شهر مشهد ریزه، 26 کیلومتری غرب شهرستان تایباد استان خراسان رضوی میباشد.
این مقبره به قاسم بن محمد بن ابی بکر قحافه و پدر ام فروه (مادر امام جعفر صادق) یکی از شخصیت های تاریخ اسلام، تعلق دارد. اهالی منطقه بر این باورند که قبرهای موجود در این آرامگاه متعلق به شهدایی است که در اوایل دوره اسلامی در جنگ ریزه به شهادت رسیدهاند.
معماری:
بنای آرامگاه شاهزاده قاسم به صورت چهار تاقی به ابعاد 70/8 در 20/8 متر می باشد. در اطراف آن اتاقهایی در نظر گرفته شده است، علاوه بر آن فضای داخلی بنا دارای 8 اتاقک می باشد. این اتاقکها را چلهخانه گویند.
قدمت این بنا را به دوران صفویه نسبت داده اند. بنای مقبره شاهزاده قاسم از جنس خشت و گل می باشد.
در آرامگاه شاهزاده قاسم سنگها قبرهای نفیسی که مشابه آنها در هرات وجود دارد، موجود است. در کنار مزار شاهزاده قاسم، سنگ قبری وجود دارد که بر آن تاریخ 1067 هجری قمری حک شده است، که آن را متعلق به یکی از شاگردان و مریدان قاسم بن محمد می دانند، نظر کارشناسان این است که این بنا خانقاهی بوده است که بعد از فوت پیر و مرشد خانقاه را در مقابل آن به خاک سپرده اند.
راه ورود به آرامگاه از طریق 3 ایوان در اضلاع شمالی، جنوبی و شرقی است. در مقابل ایوان شرقی رواقی با سه درگاه ساخته شده که قبری با محجری زیبا در رو به روی آن قرار دارد.
آرامگاه شاهزاده قاسم دارای 8 تاق می باشد که بنا را به شکل هشت ضلعی تبدیل کرده است. در زمان قدیم گنبدی با ساقه چند وجهی بر روی آن قرار داشت که امروزه فقط ساقه آن باقی مانده است. بنا امروزه به ارتفاع 8.5 متری می رسد.
بنای مقبره شاهزاده قاسم را با گچبری های ساده و رنگی تزئین کرده اند، عمده تزئینات آن در حاشیه محراب نیمه هشت ضلعی طاق نمای قسمت جنوب غربی به کار رفته است و مربوط به دوران معاصر می باشد.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به آرامگاه شاهزاده قاسم مراجعه میکنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکانهای تفریحی، گردشگری در نزدیکی آرامگاه علاقهمند هستند، این افراد می توانند از مسجد جامع، مسجد حضرت علی، مسجد حضرت بلال، شهر مشهد ریزه… بازدید کنند.