آرامگاه ابوالحسن زید بیهقی (آرامگاه بیهقی سبزوار) متعلق به ظهرالدین ابوالحسن علی بن ابوالقاسم زید ابن محمد بیهقی معروف به ابن فُندَق بیهقی یا فرید خراسانی، حکیم و ادیب و ریاضی دان معروف قرن ششم هجری است. این فرد فقط در نام خانوادگی با ابوالفضل بیهقی (نویسنده ی کتاب تارخ بیهقی) شباهت دارد و نسبت دیگری با یکدیگر ندارند.
آرامگاه ابوالحسن زید بیهقی مربوط به دوره معاصر می باشد. در 35 کیلومتری در جنوب شهرستان سبزوار در شهر ششتمد قرار دارد. این مکان در تاریخ 25 اسفندماه، سال 1378 با شماره 2601 یه عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معماری:
بنای آن بر روی تپه ای در سمت جنوب غربی شهر ششتمد می باشد. دارای دو درب ورودی است یکی در قسمت جنوب و دیگری در سمت غرب می باشد. ورودی غربی به دلیل اینکه بر روی تپه می باشد حدود 10 پله دارد و در واقع در ورودی اصلی آرامگاه است.
در سمت جنوب و غرب آرامگاه محوطه ای باز و خاکی می باشد، اما در ضلع شرقی و شمالی آن خانه های مسکونی که اکثراً دارای بافت قدیمی هستند، وجود دارد.
کف محوطه آرامگاه ابوالحسن زید بیهقی سیمانی و اطرافش باغچه وجود دارد. با ورود از ضلع جنوبی دو باغچه زیبا دیده می شود. در ضلع جنب غربی آرامگاه بیهقی اتاقکی به منظور انباری وجود دارد.
مقبره در وسط بنا به صورت شش ضلعی با ارتفاع یک متر می باشد. بنای این بقعه در سال 1354 و براساس عدد شش ساخته شده است. پلان این سازه شش ضلعی است و دارای سه در ورودی و شش پله و شش ستون بتونی است.
به گفته اسناد تاریخی این ستون در مکان دیگری (به احتمال زیاد در اصفهان) ساخته شده است. و بعد به این آرامگاه آورده شده است.
متن مزار بر روی برنج حک شده و بر روی آن قرار داده شده است. متن به شکل زیر نوشته شده است.
«آرامگاه فرید الدین ابوالحسن علی بن امام بیهقی مشهور به ابن فندق از اجله بزرگان علماء قرن ششم هجری است. تمام دوره زندگی را با تألیف و تدریس گذرانده، تعداد کتبی آن عالم شهیر در زبان فارسی و عربی در علوم اسلامی، ریاضی و غیره تألیف کرده بالغ بر 76 جلد است. تولد 490 هجری قمری برابر 1656 شاهنشاهی -–در گذشته 565 هجری قمری برابر 1728 شاهنشاهی»
نکته بسیار جالب در این نوشته حک شدن تاریخ به صورت شاهنشاهی است.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به آرامگاه بیهقی(سبزوار) مراجعه میکنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکانهای تفریحی، گردشگری در نزدیکی آرامگاه علاقهمند هستند، این افراد می توانند از پارک مهرگان ، مسجد جامع و مصلی نماز جمعه و … بازدید کنند.