بازار بزرگ | لذت خریدی متنوع در دل تهران
درست است که بازار بزرگ تهران محلی تجاری و اقتصادی است. اما خیلی از بازدیدکنندگان از این مکان تاریخی برای خرید به بازار تهران نمیروند. بلکه برای دیدن و تجربه کردن زیبایی تاریخی عظیم این بنای دیدنی به آنجا میروند. اگر شما به هر دلیلی به بازار تهران رفته اید باید بیشتر از نصف روز را برای این کار اختصاص دهید، در ضمن کاخ گلستان هم در نزدیکی بازار است، میتوانید این دو مکان را در یک روز دیدن کنید. در هر حال فضای صمیمی بازار بزرگ تهران، آن را به یکی از بهترین مکانها برای تفریح در تهران تبدیل کرده است. بازار بزرگ تهران، یکی از مکانهای مناسب برای خرید بهترین سوغاتی های تهران است.
بهترین زمان برای تماشای بازار بزرگ تهران ساعات اولیه ی روز میباشد، چرا که هرچه میگذرد رفت و آمد مردم و کسانی که قصد خرید و فروش دارند بیشتر می شود و ازدحام جمعیت به شما این اجازه را نمیدهد که با خیالی آسوده از این مکان پیچیده و اعجاب انگیز دیدن کنید. بزار بزرگ تهران یکی از جاهای دیدنی جنوب تهران است.
تاریخچه بازار بزرگ تهران
پژوهشگران معتقدند هسته اصلی و اولیه بازار تهران به دوره صفویه برمیگردد ولی تا دوره قاجاریه سند خاصی در مورد تایید این ادعا وجود ندارد. تهران در قرن نوزدهم یعنی 218 سال قبل توسط آقا محمدخان قاجار به پایتختی کشور برگزیده شد، به همین دلیل بازار از نظر تجارت مورد توجه بازرگانان و تاجران قرار گرفت، آن ها به این موضوع پی بردند که باید به رونق و وسعت آن بپردازند، به نوشته صنیع الدوله چهار سوق بزرگ و کوچک بازار در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شد.
در دوره ناصرالدین شاه بر تعداد راسته ها و رسته ها افزوده شد، که هر کدام از راسته ها مربوط به صنف تجاری خاصی بود. ناصرالدین شاه یک شهرساز فرانسوی را به استخدام خود درآورد تا نقشه ای از دارالخلافه ناصری تهیه کند، از آنجایی که تهران در تابستان بسیار گرم میشد، نیاز به ساخت بازاری مسقف احساس میشد، که در آن سرمایه داران و اشراف در تیمچه ها و بازارچه ها گرد هم جمع شوند و به تجارت و خرید و فروش بپردازند. ناصرالدین شاه هم یک عمارتی بزرگ (تکیه دولت) به سبک اپرا خانه های فرنگی برای برگزاری مراسمهای رسمی مذهبی و برپایی تعزیه خوانی ساخت، در کنار آن بزرگترین مسجد (مسجد امام) را ساخت تا در کنار کاخ های سلطنتی شهری کامل شکل بگیرد.
قرار گرفتن بازار تهران در بین چندین امامزاده سبب میشد تا موقعیت مذهبی خاصی به بازار تعلق گیرد. جهانگردان و سفرای خارجی مقیم تهران در اواخر قرن نوزدهم این بازار مسقف را دیدنی ترین نقطه پایتخت میدانستند، بازاری که قلب تپنده ی اقتصاد ایران بود. بازار بزرگ تهران یکی از بهترین مکانها برای خرید سوغاتی های تهران است.
در تمام طول زمان مشروطیت تا انقراض سلسله قاجار بازار تهران محل اصلی حرکات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی پایتخت بود، ولی بعد از دوران نوسازی شهرها در زمان رضا شاه پهلوی، طبقه مرفه و متوسط شهری کم کم از آن منطقه و بازار دل کنده و به محلات نوساز کوچ کردند.
برای ورود به بازار تهران قدیم ورودی هایی هشت گانه ساخته شد تا مردم از طریق آن ها امکان دسترسی به کوچه پس کوچه ها و محله های دیگر داشته باشند. این تو در تو بودن و پیچیدگی باعث شده بود این منطقه به پناهگاه مخالفان حکومت تبدیل شود.
معماری و فضاهای بازار تهران
بازار بزرگ تهران در میان خیابان های مولوی در جنوب، سیروس (مصطفی خمینی) در شرق، پانزده خرداد در شمال و خیام در غرب قرار گرفته است. میدان محمدیه، چهارراه مولوی و چهارراه سیروس در تقاطع این خیابان ها جای دارند. میدان پانزده خرداد در بیرون از محدوده بازار و سبزه میدان قرار گرفته است، از گذرهای اصلی درون بازار میتوان به گذر لوطی صالح اشاره کرد.
لرد کرزن یکی از مورخانی است که در عهد ناصری بازار تهران را از نزدیک دیده است. او در این مورد نوشته است : بازار تهران در محوطه ی وسیعی از بخش قدیمی شهر قرار دارد، این بازار در دوره ناصری دارای تغییرات و اصلاحات زیادی شده است، به گفته کرزن ورودی اصلی بازار از دالان شمس العماره است و آن راه محوطه ای که حوض و آب روان دارد و سبزه میدان نامیده میشود به راستای کم نور به سقفی منحنی منتهی میشود که در چشم جهانگردانی که به مشرق آمده اند بسیار آشنا است.
امروزه بازار بزرگ تهران مساحتی در حدود 100 هکتار دارد، اما این بازار از ابتدا چنین وسعتی نداشته و طبیعی است که در هر زمان به فراخور نیاز و مقتضیات بر مساحت آن افزوده شده و به شکل امروزی در آمده است.
معماری بازار تهران به همان شیوه ی بازارهای سنتی ایران ساخته شده، این بازار دارای دو راسته بسیار مهم که محل تقاطع آنها چهارسوق بازار بزرگ است که امروزه نیز دارای اهمیت زیادی است.
در ضلع جنوبی سبزه میدان سردر بسیار زیبایی وجود دارد که به راسته های مختلف بازار راه دارد. این میدان برای برگزاری مراسم های مذهبی و مکانی برای تجمعات سیاسی و اجتماعی در طول تاریخ بوده است.
چهار سوق بزرگ که در بازاری به همین نام قرار دارد فضای هشت ضلعی است که با گنبد مدور نسبتا کوتاهی پوشش داده شده است.
سرای امیر از دیگر بخش های تاریخی و جالب بازار است که با کمک اموال شخصی امیر کبیر و کمک های شیخ عبدالحسین، روحانی مشروطه خواه که به همراه آن مسجد و مدرسه ای نیز به همین نام ساخته شد.
مسجد امام خمینی یا مسجد جامع که در گذشته به مسجد شاه هم گفته میشد قدمتی نزدیک به دو قرن دارد و در زمان فتحعلی شاه بنا شد که از قسمت های زیبای بازار است.
تیمچه حاجب الدوله که در کنار مسجد امام قرار دارد از با ارزش ترین بناهای بازار است که توسط حاج علی خان حاجب الدوله در عصر ناصری ساخته شده که دارای معماری بی نظیری است، با اینکه مجموعه های جدید تجاری در آن ساخته شده اما هنوز زیبایی اش را حفظ کرده و قابل مشاهده است.
پاساژ رضا تهران مرکز خریدی در بازار تهران است که میتوانید تقریبا هر جنسی مربوط به لباس و پوشاک و خوراکی های خارجی را در آن پیدا کنید، این پاساژ در مرکز بازار است، 5 طبقه دارد و حدود 600 واحد تجاری در آن فعالیت میکنند. این مرکز بزرگ پوشاک مانند یک مرکز کارآفرینی و اشتغال در گروه های سنی مختلف عمل میکند.
تیمچه مهدیه در جنوب و نزدیکی های سبزه میدان است و ابتدای بازار کفاشان، و ارسی دوز ها واقع شده است.
بقعه امام زاده زید در محله و انتهای جنوبی راسته بزازان که به بازار امیر مشهور است قرار دارد، این بقعه سومین مکان مقدس و متبرک تهران به شمار می رود و بازاریان ارادت و احترام زیادی برای این امامزاده که از نوادگان امام حسن مجتبی است قائل هستند، اگر به داخل حرم وارد شوید آینه و کاشی کاری های بی نظیری را میبینید.
خرید در بازار بزرگ تهران
بعد از اینکه با تاریخچه و معماری بازار آشنایی پیدا کردید برای اینکه کمی انرژی بگیرید شمار و به بخش جذاب و خوشایند خرید در بازار میبریم.
در بازار هر آنچه که در ذهن خود دارید میتوانید ببینید و تهیه کنید فقط کافیست به قسمت مورد نظر خود برید.
قسمت هایی از قبیل :
- پوشاک زنانه
اگر قصد خرید پوشاک دارید میتوانید به راسته ی جعفری برید که یکی از بخش های شلوغ بازار است، قیمت اجناس بسیار ارزان تر از فروشگاه های دیگر است، حتی می توانید نصف قیمت مغازه خرید کنید.
- لوازم آرایشی
برای خرید لوازم آرایشی باید به کوچه مروی سر بزنید و از خرید در آن لذت ببرید.
- طلا، جواهرات و ساعت
طلا و جواهرات را باید در راسته ی زرگرها خریداری کنید، مزیت سفارش طلا و جواهرات از بازار اجرت کم ساخت آن است.
- لوازم خانگی
حاجب الدوله جایی است که در آن لوازم خانگی با قیمت استثنائی به فروش میرسد و زوج های جوان میتوانند به راحتی از آنجا جهیزیه خود را خریداری کنند.
- خشکبار
در راسته چهارسوق بازار میتوانید انواع خشکبار و سوغاتی معروف تهران را بخرید، سوهان شهر ری، سبزی های تازه و خشک نیز در آن جا عرضه می گردد.
رستوران ها، جایی برای استراحت در بازار تهران
اگر طول روز از بازار دیدن کنید به دلیل وسعت آن حتما گرسنه خواهید شد در سرتاسر این مجموعه بزرگ رستوران ها، طبّاخی ها و فست فود های قدیمی وجود دارد که قدمت بعضی از این رستوران ها به بیش از صد سال میرسد. قیمت غذا ممکن است زیاد باشد اما از لحاظ کیفیت این اطمینان را به شما میدهیم که دارای کیفیت بالای است و از نوش جان کردن آن لذت کافی را خواهید برد.
رستوران مسلم از معروفترین رستوران های بازار بزرگ تهران است، این رستوران همیشه شلوغ است، اما با وجود این در تمام طول روز سرویس دهی رستوران عالی است.
در بازار فست فودهای زیادی نیز هست که حتی میتوان گفت قدیمی ترین پیتزا فروشی تهران در اینجا قرار دارد.
فلافلی مروی یکی از قدیمی ترین فلافلی های تهران است که در مقابل کاخ شمس العماره، ابتدای کوچه مروی واقع شده است،این فلافلی شعبه دیگری هم در خیابان کارگر دارد که بسیار معروف است.
راه های دسترسی به بازار بزرگ تهران
برای رفتن به بازار تهران دو راه پیش رو دارید یا با وسیله نقلیه شخصی خود می روید و یا با وسایل نقلیه عمومی، اگر بخواهید با وسیله شخصی بروید دچار مشکل می شوید چرا که بازار تهران در محدوده طرح ترافیک قرار دارد.
اما اگر با وسایل نقلیه عمومی بروید دو روش وجود دارد:
- مترو
اگر با مترو قصد رفتن به بازار را دارید میتوانید از طریق خط شماره (1) متروی تهران یعنی تجریش به کهریزک استفاده کنید و در ایستگاه مترو 15 خرداد پیاده شوید.
- اتوبوس بی. آر. تی
اگر هم با اتوبوس قصد رفتن دارید می توانید از اتوبوس های خط تجریش – راه آهن استفاده کنید و میدان منیریه یا امام خمینی پیاده شوید و با استفاده از تاکسی، اتوبوس و یا حتی پیاده به سمت خیابان 15 خرداد بروید.
ساعت کاری بازار بزرگ تهران
از شنبه تا چهارشنبه: از ساعت 9 الی 17 بخش های داخلی و از ساعت 9 الی 19 بازار رضا و بخش های خارجی بازار در حال فعالیت میباشند.
روز پنجشنبه: از ساعت 9 الی 14 بخش های داخلی بازار و تا ساعت 17 بازار رضا و بخش های خارجی بازار.
روز جمعه: داخل بازار بسته است و تنها بخش های خارجی و پاساژ های منتهی به خیابان اصلی بازار در حال فعالیت هستند.
این ساعات برای ایام پیک مثل شب عید گاها بیشتر خواهد شد و بازار بزرگ تهران ساعات بیشتری را برای بازدیدکنندگان خود اختصاص میدهد.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به بازار بزرگ تهران مراجعه میکنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکانهای گردشگری در نزدیکی این مکان علاقهمند هستند، این افراد میتوانند از پاساژ پروانه، مسجد ارگ تهران، بازار حضرتی، مسجد سپهسالار، مسجد جامع بازار، خانه مدرس، خانه موزه بازار، پارک شهر، پاساژ علاالدین، بوستان لاله، بازار چارسو، پارک کوثر و …. بازدید کنند.