موزه آثار طبیعی و حیات وحش ایران (باغ وحش دارآباد)، در محدوده دارآباد در میدان نیاوران تهران واقع است. کاخ دارآباد متعلق به شمس پهلوی بوده که دستور داد برای میهمانانش ساخته شود ولی هیچ‌گاه مورد استفاده قرار نگرفت. بعد از انقلاب این کاخ زیبا و تاریخی را با تغییر کاربری به عنوان موزه حیات وحش برای بازدید مردم در سال 1372 خورشیدی توسط شهرداری تهران و به منظور آشنایی با میراث فرهنگی و طبیعی که جنبه تفریحی سرگرمی دارد، افتتاح شد. در سال 1376 خورشیدی موزه حیات وحش دارآباد به عضویت شورای بین‌المللی موزه‌ها درآمد و در همین سال نیز بعنوان اولین موزه ایران به شبکه جهانی اینترنت پیوست و مجله‌ای اینترنتی به نام «طبیعت و حیات وحش ایران» راه‌اندازی کرد.
معرفی بخش‌ها و سالن‌های موزه آثار طبیعی و حیات وحش ایران
بنای موزه حیات وحش دارآباد دارای 2 طبقه و بخش‌های مختلف است . این بخش‌ها عبارت است از:
– بخش آبزیان، پرندگان و پستانداران که در سالن شماره یک آسیا، اروپا و آمریکای شمالی، دارای انواعی از گوزن‌ها، خرس قهوه‌ای و موس آمریکای شمالی، پرندگان و ببرهای آسیایی و سیبری است.
– سالن شماره دو شمال ایران نمونه‌هایی از پستانداران و پرندگان، آبزیان ایران را از جمله آهو، کل و قوچ، قرقاول، خرس، گرگ، روباه، گربهسانانی مانند گربه جنگلی، گربه پالاس، سیاه گوش، پلنگ ،… در آن نگه داری می‌شود.
– سالن شماره سه مرکز و جنوب ایران نمونه‌های پستانداران ایران و جهان که در معرض خطر انقراض هستند مانند گور ایرانی و یوزپلیگ ایرانی در این سالن قرار دارند. یکی دیگر از حیوانات این سالن «دال» یکی از انواع لاشخورها است که در مرکز و جنوب ایران زندگی می‌کنند. در این سالن از انواع مارها و مارمولک‌ها و همچنین از پرندگان تاکسیدرمی نگه‌داری می‌شود.
– سالن شماره چهار آفریقا نمونه‌هایی از پستانداران و پرندگان در آن نگه‌داری می‌شود.
– سالن شماره پنج و شش آبزیان و خزندگان به دو صورت زنده و تاکسیدرمی در این سالن نگه‌داری می‌شود.
– سالن شماره هفت زمین شناسی در این بخش دوران مختلف زمین شناسی با دیدگاه محیط زیست جانوری و گیاهی به همراه صدها نمونه سنگ ، کانی و سنگواره ایران با سنهای مختلف نگه‌داری می‌شود.
– سالن حشرات یا سالن پروانه‌ها که در آن از حشرات مختلف از جمله عقرب‌ها، رتیل‌ها، پروانه‌ها و …. نگه داری می‌شود. حدود 20 هزار گونه پروانه در سراسر جهان وجود دارد برای نگه داری از پروانه‌ها هر منطقه جغرافیایی که در آن زندگی می‌کنند را در این سالن ساخته‌اند.
– سالن گیاه شناسی دارای 600 گونه گیاهی خودرو که در مناطق مختلف کشورمان دیده می‌شود، است. این سالن بر حسب جغرافیای گیاهی تقسیم‌بندی می‌شود و شامل هیرکانی، ناحیه ایران – تورانی و ناحیه خلیج فارس – عمانی است و حداقل دارای 50 گیاه بومی است.
ویژگی‌های موزه حیات وحش دارآباد
یکی از ویژگی موزه‌ی تاریخی و زیبای حیات وحش ایران دارا بودن بخشی با جانوران زنده مانند پرندگان، خزندگان، پستانداران بخصوص گربه‌سانان، … و بخشی با جانداران غیر زنده و منقرض شده، است. وجود مجسمه‌ی دایناسور گیاهخوار «کامپتوزوروس» که متعلق به زمان ژوراسیک در ایران می‌زیسته و توسط هنرمندان ایرانی، افغانی در یزد ساخته شده است، در محل ورودی این موزه یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته موزه حیات وحش ایران می‌باشد.
امکانات موزه حیات وحش دارآباد
از امکانات موزه آثار طبیعی و وحیات وحش ایران می‌توان کتابخانه موزه حیات وحش دارآباد با داستن 15 هزار جلد کتاب در زمینه تخصصی محیط زیست، داشتن سالن آمفی تئاتر با ظرفیت 70 نفر برای نمایش فیلم‌های آموزشی درباره‌ی محیط زیست، سالن سینما روباز که در تابستان‌ها دایر است و کلینیک دام‌پزشکی در مجاورت موزه، برای درمان حییوانات مختلف خانگی، را نام برد.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به موزه حیات وحش دارآباد مراجعه می‌کنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکان‌های تفریحی، گردشگری در نزدیکی این موزه علاقه‌مند هستند، این افراد می توانند زمین تنیس دارآباد، مجموعه کاخ‌های نیاوران، کاخ صاحبقرانیه، کاخ سعداباد، موزه خودروهای اختصاصی شاه، … بازدید کنند.
