قدمت آرامگاه پیربکران به دوران ایلخان مغول برمیگردد. این مقبره در شهرستان فلاورجان، بخش پیربکران، در سی کیلومتری جنوب شهر اصفهان قرار دارد و نزدیک قبرستان یهودیان اصفهان (استرخاتون) است. این مکان تاریخی در تاریخ 15 دی سال 1310 خورشیدی با شماره 101 به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تاریخچه:

آرامگاه محمدبن بکران یکی از عرفای قرن هفتم هجری در ده پیربکران، در این مکان قبل از آرامگاه، شبستانی گنبددار وجود داشته که احتمالاً مزار یکی از شخصیتهای برجسته و معروف محلی بوده است که کاشی جلا داری به تاریخ 698 ه.ق در آن یافت میشود.

در آرامگاه اتاق با طاق مخروطی شکل راه دارد که قبل از ساخت ایوان، پیربکران در این محل تدریس میکرده است.

معماری:

بنای اصلی مقبره پیربکران، طبق اسناد به دست آمده در سالهای 703 تا 712 ه.ق ساخته شده است.

آرامگاه پیربکران از سه قسمت راهرو یا رواق، صحن و آرامگاه تشکیل شده است. رواق مقبره از کوچه مجاور به صحن منتهی میشود. صحن محوطه سرپوشیدهای سات که از چهار طرف محصور و فقط با لای ضلع جنوبی آن که کحراب نفیسی درآن قرار دارد.

در قسمت فوقانی آرامگاه، ایوان دیگری که بخشی از طبقه دوم را تشکیل میدهد رابط بین غلام گردشهای دو طرف است. آرامگاه با ورودی کوتاهی در ضلع شمالی به حالت خمیده باید از آن گذشت، به اتاق تاریکی با طاق مخروطی شکل راه دارد.

مقبره پیربکران به سسبک معماری آذری بنا شده است. این مقبره دارای تزئینات پُرکار با گچبریهای فراوان و کاشیهای ظریف است. این مقبره نمونهای از شاهکارهای هنر گچبری است که در دوران ایلخانی به اوج خود رسید.

خطوط بنایی آجری و گچبری شده و نیز کتیبههای بقعه پیربکران قابل توجه است. این خطوط و کتیبهها اغلب با خط کوفی و ثلث گچبری شدهاند. مضمون و مفهوم آنها بیشتر آیات و صلوات بر ادمه علیهم السلام و توصیف محمدبن بکران است. گچبر هنرمند این مکان تاریخی محمدشاه نقاشش بوده است.