یکی از مساجد قدیمی روستا، مسجد جامع ابیانه می‌باشد که در محله میان ده، مرکز روستا قرار دارد.
مسجد جامع ابیانه دارای دو شبستان است. یکی از این شبستان‌ها قدیمی و دیگری جدید می‌باشد.
شبستان قدیمی:
کف این شبستان چوبی است و با یک در کوتاه به کوچه اصلی راه دارد. بر روی این در، نقش گل و بوته و خطوط برجسته کنده کاری شده است. این در، یک‌بار مورد سرقت قرار گرفته است.
در دیوار جنوبی این شبستان، محرابی قدیمی که از چوب ساخته شده قرار دارد و جزء آثار تاریخی باارزش ابیانه است که قدمت آن به سال 477 هجری قمری برمی‌گردد. بر روی این محراب نقش گل و بوته کنده کاری شده و با خط برجسته کوفی سوره یس حکاکی شده است. برخی عقیده دارند که به خط میخی نیز نوشته دارد.
در این مکان یک منبر چوبی وجود دارد که قدمت آن مربوط به دوره سلجوقیان است، در سال 466 هجری قمری ساخته شده است. بر روی این منبر نقش گل و بوته، گل هشت پر و کتیبه‌هایی به خط کوفی وجود دارد. دسته این منبر به شکل سرستون ساخته شده است و روی آن گل هشت‌پر لوتوس، نظیر آنچه بر روی سنگ‌های تخت جمشید از دوره هخامنشی بر جای مانده، دیده می‌شود.
شبستان جدید:
این مسجد سالن بزرگی است که در قسمت میانی آن در سقف نورگیری قرار گرفته است. سقف این سالن به صورت تخته پوش از چوب گردو است که با نقوش منظم هندسی قاب‌بندی شده است. این سقف از نوع کرکس پوش است (به شکل بال گسترده کرکس است) و بر روی آن کتیبه هایی از آیات قرآن وجود دارد .
در این سالن ستون‌هایی با سرستون کنده کاری شده قرار دارد.
بر روی سر در مسجد بیت زیر نوشته شده است:
شیطان که رانده گشت به جز یک خطا نکرد – خود را برای سجده آدم رضا نکرد
شیطان هزار مرتبه بهتر زبی نماز – آن سجده را بر آدم و این بر خدا نکرد
این مسجد با شماره 14896 در تاریخ 16 اسفند ماه سال 1384 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به مسجد جامع ابیانه مراجعه می‌کنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکان‌های گردشگری در نزدیکی این مسجد علاقه‌مند هستند، این افراد می توانند از امامزاده عیسی و یحیی، آتشکده هارپاک، مسجد حاجتگاه و …. بازدید کنند.
