مسجد شیخ لطف الله جلوه‌گر زیبایی رنگ‌ها
مسجد شیخ لطف الله که بین سال‌های ۱۶۰۲ تا ۱۶۱۹ میلادی ساخته شدهاست، یکی از مسجدهای تاریخی و مشهور شهر اصفهان است. این مسجد در ضلع‌شرقی میدان نقش‌جهان قرار دارد و در دوران صفویه ساخته شدهاست. مشهور است که این مکان مذهبی برای تجلیل از شیخ لطف‌الله میسی بنا گردیده‌است. شیخ لطف الله از علمای بزرگ شیعه از مردم میس و لبنان امروزی بوده‌است که به دعوت شاه عباس اول، اصفهان را محل اقامت خود قرار داد.
چه کسانی این مسجد را ساختن؟
در اواسط سال‌های ۱۹۲۰ به توصیه آرتور‌پوپ، رضاشاه دستور بازسازی و مرمت مسجد شیخ لطف الله را داد.
مسجد شیخ لطف الله نماد شکوه معماری ایران کهن
کاشی کاری مسجد شیخ لطف الله اصفهان یکی از شاهکارهای معماری و کاشی‌کاری در قرن 11 هجری است که توسط استاد محمدرضا اصفهانی از معماران نامدار آن دوره، به فرمان شاه‌عباس‌اول ساخته شدهاست.
ویژگی‌های ظاهری مسجد شیخ لطف الله
تزئینات کاشی‌کاری مسجد شیخ لطف الله اصفهان از نوع کاشی‌های معرق است. همچنین تعدادی از کاشی‌کاری‌های معرق درون و بیرون گنبد و کتیبه‌های خط‌ثلث آن به خط علیرضا تبریزی عباسی است. سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی می‌باشد. جلو خان مسجد به صورت عقب‌نشینی از بدنه‌شرقی میدان نقش جهان آغاز می‌شود که بعد از عبور از چهار پله به محوطه سردر می‌رسیم.
در ورودی مسجد
در ورودی مسجد به شکل دو لنگه است که از چوب چنار یک‌پارچه ساخته شدهاست که پس از گذشت چهارصد سال هنوز پابرجا است. در قدیم جلوی مسجد حوض، ۸ ضلعی بسیار جذابی قرار داشت که در سال‌های ۱۳۱۶ تا ۱۳۱۸ هجری شمسی برداشته شدهاست. جالب است بدانید که این مسجد، از معدود مسجدهای فاقد حیاط است. شما می‌توانید آن را در عکس مسجد شیخ لطف الله ببینید.
سردر معرق مسجد شیخ لطف الله اصفهان
تاریخ اتمام سردر معرق آن به پایان سال ۱۰۱۱ هجری قمری و اتمام ساختمان و تزئینات آن به سال ۱۰۲۸ هجری قمری برمی‌گردد. کتیبه سر در آن به خط ثلث علیرضا عباسی، مربوط به سال ۱۰۱۲ هجری است. معمار بنای مسجد، استاد محمدرضا اصفهانی بوده‌است که نام او در داخل محراب زیبای مسجد در دو لوحه کوچک ذکر شدهاست.
گنبد مسجد شیخ لطف الله
طرح گنبد مسجد شیخ لطف الله بی‌مثال است. این اثر که از زیباترین گنبدهای جهان به‌شمار می‌رود، با کاشی‌های معرّق نفیس پوشیده شدهاست. باستان‌شناسان خارجی عظمت معماری این مسجد را ستوده‌اند. از ویژگی‌های چشم‌گیر این بنا می‌توان به استفاده از نور طبیعی و رنگ‌های زیبا اشاره کرد.
چرخش 45 درجه این مسجد
از ویژگی‌های دیگر این مسجد، چرخش ۴۵ درجه‌ای آن با محور شمال- جنوب می‌باشد که اصطلاحا به آن “پاشنه” می‌گویند. دلیل چرخش آن، راحت‌تر کردن جهت‌یابی قبله است. محراب مسجد شیخ لطف الله اصفهان یکی از شاهکارهای بی‌نظیر معماری محسوب می‌شود. این محراب شامل کاشی‌کاری‌های معرّق و مقرنس‌های ظریف و زیبایی است و همچنین دو لوح شامل عبارت «عمل فقیر حقیر محتاج بر رحمت خدا محمدرضا ابن استاد حسین بنای اصفهان» روی آن دیده می‌شود.
در اطراف محراب کتیبه‌های دیگری شامل روایاتی از پیامبر اکرم و امام جعفر صادق (ع) به خط علیرضا عباسی دیده می‌شود. علاوه بر این روایات، اشعاری نیز روی کتیبه‌ها نوشته شدهاست که بنا به اظهار کارشناسان سراینده آن‌ها، «شیخ بهایی» دانشمند و شاعر دوره صفوی است. خطّاط این کتیبه‌ها نیز باقر بنّا است. این محراب به خاطر رنگ تمیز و صافش، همچنین ترکیبات و خطوط هماهنگش بسیار زیبا و گیراست.
ستایش معماری این مسجد، از دهان معماران برجسته دنیا
معماری این بنا چنان برجسته و شگفت‌انگیز است که شماری از معماران معروف جهان، دهان به ستایش آن گشوده‌اند. در ادامه 2 مورد از نقل قول آن‌ها را اورده‌ایم. لوییس ای‌کان، معمار برجسته جهان در بازدیدی که از اصفهان داشت در رابطه با مسجد شیخ لطف الله اصفهان این چنین عنوان کرده‌است:
“من فقط در عالم خیال و با جوهری از طلا و نقره می‌توانم چنین اثری را تصور کنم. ”
پروفسور پوپ در کتاب بررسی هنر ایران نوشته‌است:
“به سختی می‌توان این اثر را محصول دست بشر دانست. او در جایی دیگر بیان کرده‌است: کوچکترین نقطه ضعفی در این بنا دیده نمی‌شود. اندازه‌ها مناسب، نقشه طرح آن بسیار قوی و زیبا، به طور خلاصه توافقی است بین یک دنیا شور و هیجان و یک سکوت و آرامش باشکوه که نماینده ذوق سرشار زیباشناسی می‌باشد و منبعی جز ایمان مذهبی و الهام آسمانی نمی‌تواند دلیل آن باشد.”
دلیل نداشتن مناره مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله اصفهان به علت نداشتن مناره و شبستان، در نوع خود منحصربه‌فرد است. اطرف دیگر ورودی آن هم دارای پلکان است که این هم تفاوت دیگری است که این مسجد با دیگر مساجد دارد. علت مناره نداشتن این مسجد را می‌توان به مقتضیات تقارنی میدان نقش جهان اصفهان ارتباط داد. در واقع به این علت که این مسجد روبه‌روی عمارت عالی‌قاپو قرار دارد، معماران صلاح دیده‌اند که برای زیباتر شدن این میدان و همچنین وجود تقارن در 4 طرف این میدان، این مسجد مناره‌ای نداشته‌باشد.
برخی نیز باور دارند چون این مسجد در آن دوران، محل عبادت درباریان بوده‌است، بالای آن مناره‌ای ساخته نشده‌است تا مردم عام به این مسجد نیایند.
آیا می‌توانیم در این مسجد عکس بگیریم؟
در آثار و بناهای تاریخی به علت اثر منفی فلاش روی نقوش و کاشی‌کاری‌ها، عکس‌برداری حرفه‌ای ممنوع است. در این مسجد نیز تنها می‌توان با دوربین و موبایل بدون فلاش عکس گرفت.
موقعیت جغرافیایی مسجد شیخ لطف الله چطوریه؟
این مسجد در ضلع شرقی میدان نقش جهان، مقابل عمارت عالی قاپو، در همسایگی مسجد امام اصفهان واقع شدهاست.
آدرس مسجد شیخ لطف الله کجاست؟
استان اصفهان، شهر اصفهان، میدان نقش جهان، مسجد شیخ لطف الله اصفهان
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به مسجد شیخ لطف الله اصفهان مراجعه می‌کنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکان‌های گردشگری در نزدیکی این مسجد تاریخی علاقه‌مند هستند، این افراد می توانند از حمام تاریخی شاه، پارک مشتاق، میدان نقش جهان، سر در قیصریه، کاخ عالی قاپو، مسجد امام، پارک جنگلی ناژوان، امامزاده احمد اصفهان، پل خواجو، بازار بزرگ اصفهان …. بازدید کنند.