در گذشته های دور، یکی از مهمترین فنونی که یادگیری آن برای هر فردی مزیتی بزرگ به شمار میرفت، تیراندازی بود و به گفته بسیاری از تاریخ نگاران یکی از اصلی ترین ابزار هایی که باعث پیشرفت تمدن بشری شد، تیر و کمان بود. اما در زمان حاضر، تیراندازی کاربرد های قدیمی خود را از دست داده است و به ورزشی تفریحی تبدیل شده که شاید تنها تعداد کمی از افراد یک جامعه به سراغ یادگیری آن میروند. با این حال شاید آموزش تیراندازی با کمان مانند گذشته ها ضروری و لازم نباشد، اما یادگیری آن می‌تواند از جهات مختلفی بر روی زندگی شما تاثیر گذار باشد.
پرداختن به این ورزش کهن به طور مشخص به بهبود تمرکز، قدرت بدنی، انعطاف پذیری و همینطور صبور تر شدن شما کمک بسیاری میکند که همه‌ی این موارد باعث پیشرفت شما در رسیدن به اهدافتان در زندگی می‌شود.
تیراندازی با کمان که حالا مسابقات آن در اشکال مختلفی در بازی های المپیک و پارالمپیک هم برگزار می‌شود، در کشور های مختلف دنیا از جمله ایران طرفداران مخصوص به خود را دارد. این ورزش از اواخر دهده ۳۰ شمسی در کشور ما دارای فدراسیون شد و ۴۰ سال بعد، به عضویت در فدراسیون جهانی تیراندازی در آمد. ورزشکاران ایرانی در حال حاضر در اکثر مسابقات معتبر جهانی شرکت می‌کنند و مدال های بسیاری را نیز بدست آورده اند و برای آموزش این ورزش به افراد علاقه مند در ایران کارآزموده هستند. فانزی نیز در ادامه تلاش میکند تا شما را با این ورزش هیجان انگیز آشنا کند و به معرفی انواع کمان ها، تجهیزات، تمرینات و آموزش تیراندازی با کمان می‌پردازد.
انواع کمان تیراندازی
مدل های بسیاری از کمان تیراندازی موجود است که در مشخصه هایی مانند جنس مواد به کار رفته در ساخت، شکل ظاهری آن از بغل، مقداری که زه آن کشیده می‌شود و… متفاوت هستند. اما اگر بخواهیم چهار مدل بیشتر شناخته شده‌ی کمان را نام ببریم، باید به کمان های ریکرور، کراسبو، کامپوند و کمان سنتی اشاره کنیم.
کمان ریکرو که از جنس کربن، یا فایبرگلاس ساخته می‌شود، به کمان های قدیمی و ساده شباهت دارد و تنها کمانی است که مسابقات آن در المپیک برگزار می‌شود. هر دو سر این کمان به شکل خمیده است و به سمت پشت انحراف دارد و به علت سادگی اش، بیشتر از دیگر کمان ها برای تمرین و آموزش افراد مبتدی توصیه می‌شود.
کراسبو یا کمان زنبورکی یکی از زیباترین مدل های کمان است که با دیگر انواع آن متفاوت است و به صورت افقی نگه داشته می‌شود. زمان پیدایش این نوع از کمان ها به قرون وسطی باز می‌گردد که با ساخت آن تحول عظیمی در ابزار جنگی آن زمان ایجاد شد. کار کردن با کراسبو بسیار راحت تر از دیگر کمان هاست و نیازی به آموزش های طولانی مدت برای کشیدن صحیح زه و… ندارد. قدرت این نوع از کمان ها نیز بسیار بالاست و در حال حاضر برای اموری مانند شکار، بسیار به کار برده می‌شود.
کامپوند یکی دیگر از کمان هایی است که مسابقات آن در سطح بین المللی برگزار می‌شود. این کمان کمی کوچک تر از کمان ریکرو ساخته می‌شود و دارای دو قرقره در قسمت های بالایی خود است که موجب تنظیم زه و همینطور دقیق تر شدن پرتاب تیر از کمان می‌شوند.
ساده ترین نوع کمان هم کمان سنتی است که بسیار شبیه به کمان های ابتدایی ساخت بشر میباشد. مسابقات این نوع از کمان ها نیز به طور گسترده ای در فستیوال ها و جشنواره های مختلف برگزار می‌شود که در آن شرکت کنندگان با کمان‌ها و البته لباس‌های مخصوص به فرهنگ خود، در مسابقات شرکت کرده و در تیراندازی با کمان سنتی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.
تجهیزات مورد نیاز برای تیراندازی با کمان
به غیر از کمان هایی که در بالا به شما معرفی شد، به تجهیزات دیگری نیز برای آموزش تیراندازی با کمان نیاز دارید که مشخصا اصلی ترین آن ها تیر است. تیر ها از جنس های مختلفی مانند چوب، کربن – آلمینیوم و فایبرگلس ساخته می‌شوند که هر کدام خصوصیات مربوط به خود را دارند.
پوشش های محافظتی بسیاری نیز در مسابقات رسمی تیراندازی ریکور و کامپوند استفاده می‌شود که از میان آن ها می‌توان به محافظ ساعد و مچ، محافظ انگشت و محافظ قفسه سینه اشاره کرد که همگی برای جلوگیری از برخورد زه به کار برده می‌شوند.
تیردان و کیف حمل کمان از دیگر وسایلی است که برای شروع تیراندازی به آن ها نیاز دارید، چون اغلب، هم کمان و هم تیر، بسیار آسیب پذیر هستند و به راحتی ممکن است صدمه دیده و غیر قابل استفاده شوند.
از تجهیزات دیگری که برای آموزش تیراندازی با کمان نیاز دارید، سیبل و سه پایه ای برای آن است. در هنگام تیراندازی نیز باید سعی داشته باشید تا از لباس و کفشی راحت استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره‌ی بازی دارت بدانید
تمرینات تیراندازی با کمان
برای تیراندازی با کمان ابتدا به تمرکز، سپس به توان بدنی و در آخر به یادگیری تکنیک پرتاب تیر نیاز دارید. اگر فردی از تمرکز و توان بدنی خوبی برخوردار باشد، احتمال موفقیتش در تیراندازی بسیار بیشتر است، پس باید برای بهبود هر دوی آن ها برنامه‌ی تمرینی منظمی داشته باشید.
اولین گام برای آماده سازی بدن، گرم کردن است. انجام حرکات کششی و حرکاتی مانند خم کردن بدن با کشش عضلات کمر، کشش عضلات ران و پشت ران، خم کردن زانوها، کشش دست ها و پاها، کشش عضلات کتف و شانه و چرخاندن بدن و نواحی سر و گردن موجب می‌شوند تا تمامی بافت های عضلانی بدن با یکدیگر منسجم شوند. به آرامی راه رفتن قبل از شروع تیراندازی نیز در بهبود تمرکز برای پرتاب موثرتر تیر، بسیار کاربردی است، چون باعث تنظیم ضربان قلب و بهتر شدن گردش خون می‌شود.
مراحل آموزش تیراندازی با کمان
در اینجا به تعدادی از اصول تیراندازی با کمان اشاره خواهیم کرد. این اصول پایه و اساس اولیه در یادگیری تیراندازی با کمان می‌باشند.
در مرحله اول آموزش تیراندازی با کمان باید چشم غالب را به وسیله روش های متداول و ساده‌ی موجود تشخیص دهید، زیرا تعیین چشم غالب به شما در نحوه گرفتن کمان به وسیله دست چپ یا راست کمک میکند.
برای تشخیص چشم غالبتان کافیست دو دست خود را به هم بدهید و در بین آن ها یک حفره ایجاد کنید. سپس از بین این حفره به نقطه ای که حداقل ۴ یا ۵ متر با شما فاصله دارد نگاه کنید. به ترتیب یکی از چشم های خود را ببندید و با چشم دیگر به نقطه نگاه کنید. تنها یکی از چشم هایتان در صورت بسته شدن چشم دیگر همچنان می‌تواند نقطه مورد نظر را ببیند که آن چشم، چشم غالب شماست.
سپس نحوه ایستادن است که اهمیت بسیاری در آموزش تیراندازی با کمان دارد. حالت استاندارد ایستادن با کمان به این شکل است که ابتدا باید به صورت نود درجه روبه روی سیبل بایستید اما سر خود را به طور کامل به سمت سیبل بچرخانید. پاهای خود را به عرض شانه هایتان باز کنید و در دو طرف خط پرتاب قرار دهید. بدنتان نیز باید کاملا راحت باشد و نباید آن را سفت کنید.
از دیگر اصول تیراندازی با کمان این است که در هنگام کشیدن زه، هر دو دست، چه دستی که کمان را میگیرد و چه دستی که زه را در خود دارد باید در یک راستا باشند. شانه و بازوی دست نگه دارنده کمان را نیز نباید از زه دور نگه دارید به طوری که شانه و بازو بدون قوس، در امتداد مچ و ساعد دست باشند.
زه را هم باید با سه انگشت خود، یعنی انگشت های اشاره، حلقه و میانی کنترل کنید به شکلی که انگشت اشاره بالای دم تیر قرار گیرد. همچنین دستی که کمان را در خود را دارد به هیچ وجه نباید آن را محکم بگیرد.
مرحله بعدی کشیدن زه است. ابتدا باید زه را از بالا به پایین کاملا تا زیر چانه خود بکشید. سپس کمان را به آرامی به پایین آورده تا دقیقا رو به روی سیبل قرار گیرد. سپس هنگامی که کاملا صاف ایستاده اید باید سعی کنید تا کشش زه را با شانه و کتف خود کامل کنید. زه باید اجزایی از صورت مانند بینی، لب و چانه را به آرامی لمس کند. دهان باید بسته باشد و سر نیز نباید هیچگونه حرکتی تا پرتاب نهایی تیر داشته باشد.
در آخرین مرحله از آموزش اصول تیراندازی با کمان نوبت به نشانه گیری می‌رسد و در این زمان است که چشم غالب اهمیت زیادی پیدا میکند. تیرانداز می‌تواند چشم غیر غالب خود را بسته نگه دارد و با چشم غالب خود به هدف نگاه کند. پس از نشانه گیری هر سه انگشت نگه دارنده تیر باید به صورت همزمان و به آرامی زه را رها کنند. پس از رها کردن نیز، بدن به هیچ وجه نباید از حالت کنترل شده‌ی خود خارج شود.
پیشنهادات فانزی برای بهترین باشگاه های تیر و کمان
