اهمیت بازی و ورزش کودکان

ورزش کودکان و فعالیت بدنی آنها در دوران کودکی به دلیل اینکه رابطه ی مستقیمی با رشد مطلوب و همه جانبه کودک دارد، امر بسیار مهم و حیاتی می باشد، چرا که رشد مناسب کودک در آینده ی او تاثیر گذار است، زمانی رشد او در نوجوانی کامل می شود که فرآیند رشد در کودکی به خوبی هدایت شده باشد.

امروزه کودکان به دلیل اینکه اکثر اوقات فراغت خود را صرف تماشای تلویزیون، بازی های رایانه ای و موبایلی می‌کنند دچار فقدان تحرک و فعالیت های فیزیکی مناسب در جهت رشد کامل خود هستند، که این امر باعث می‌شود سلامت کودک به طور جدی به خطر افتد.

چرا که کم تحرکی کودکان را دچار چاقی، بیماری های فشار خون، دیابت نوع دوم، نامنظمی هورمون رشد، مشکلات تنفسی و استخوانی می کند، هر کدام از این ها باعث مختل شدن روابط اجتماعی صحیح و عدم اعتماد به نفس در سنین بالاتر می شود.

کودکانی که در کودکی به خوبی بازی و ورزش کرده‌اند نسبت به دیگران دارای استخوان بندی محکم تر و قوی تری هستند.

تحرک مناسب و ورزش کودکان همچنین باعث بهبود وضعیت روحی کودک از لحاظ افسردگی، استرس و اضطراب میشود، در کل فعالیت بدنی یکی از راهکارهای مبارزه با هیجانات روحی است، .
طبق تحقیقات روانشناسان کودک، کودکانی که در برنامه‌های ورزشی شرکت می کنند کمتر دچار اضطراب و استرس می شوند

 چه ورزشی برای چه سنی مناسب است؟

حال باید دید که نوع فعالیت و ورزش کودکان به تناسب سن، توانمندی و علایق آنها چگونه است !؟

کودکان از زمانی که روی پای خود می‌ایستند و راه می‌روند، می‌توانند ورزش و تحرک گسترده‌تر خود را آغاز کنند. البته به فراخور سن او توانمندی‌های او نیز تغییر و رشد می‌کند.

• کودکان ۱ تا ۴ سال

آن ها می توانند با راه رفتن در خانه و پیرامون آن، غلتیدن، آب بازی، بالا رفتن از مانع و پرتاب اشیائی که خطرناک نباشد روزانه حدود یک الی دو ساعت بطور پراکنده به فعالیت بپردازند.

• کودکان ۴ تا ۶ سال

آن ها می توانند ورزش های جهشی انجام دهند، آن ها توانایی ورزش حرفه ای مثل فوتبال و… را ندارند، قدرت حرکت های تعادلی آن ها کامل نشده است. به توپ بازی و آب بازی بیشتر توجه و تمایل دارند، پس از ۶ سالگی مهارت و توانمندی آن ها تقویت می شود، در این سن ممکن است آن ها آمادگی شرکت در ورزش های گروهی را پیدا کرده باشند. ورزش کودکان در این گروه سنی شنا، سه چرخه سواری و توپ بازی است.

• کودکان ۷ تا ۱۰ سال

گرچه تعادل حرکتی آن ها بدست آمده اما همچنان هماهنگی بین چشم و دست کامل نشده است، پس کودک به طور محدود می تواند به ورزش های سازمان یافته تری مثل ژیمناستیک، شنا، تنیس و بیس بال بپردازد.

• کودکان ۱۰ سال به بالا

سطح درک و توانایی فراگرفتن حرکات پیچیده و تکنیک و تاکتیک آن ها افزایش می یابد و کودک می تواند ورزش های گروهی و انفرادی بیشتری را تجربه کند.

هر چقدر کودک ورزش و بازی های متنوع تر و بیشتری را انجام دهد بهتر می تواند توانایی و استعداد خود را در یک رشته ورزشی کشف کند و به همان اندازه لذت بیشتری را از آن خواهد برد. ورزش های مناسب این گروه، فوتبال، والیبال، قایقرانی، دو میدانی و… است.

اگر قرار باشد فارغ از نوع ورزش و فعالیت بدنی ۱۰ ویژگی برای ورزش کودکان در نظر بگیریم می‌توانیم به این موارد اشاره کرد:

۱)       تنظیم عملکرد دستگاه گردش خون و قلب

۲)       جلوگیری از رسوب چربی در رگ ها

۳)       بهبود عملکرد ریه ها

۴)       کنترل قندخون

۵)       کنترل وزن

۶)       کمک به ساخت و تقویت استخوانی

۷)       جلوگیری از خطر ابتلا به سرطان

۸)       کنترل فشار خون

۹)       کنترل انرژی

۱۰)     حضور در جمع و بهبود روابط اجتماعی

مهارت های اجتماعی که کودک در ورزش های گروهی کسب میکند :اشتراک گذاری، رعایت نوبت، همکاری کردن با همسالان خود، یادگیری شکست و پیروزی.

انواع بازی و ورزش کودکان

بازی های کودکان از لحاظ فعالیت های بدنی به دو دسته بازی های فکری و حرکتی تقسیم می شوند.

بازی های فکری و ذهنی نیاز به فعالیت فیزیکی و جسمی ندارد و تنها با پردازش ذهنی کودک انجام می گیرد، اما بازی های حرکتی و فیزیکی با درگیر کردن اندام های کودک او را به تحرک وا میدارد.

ما پیش از این در مقاله‌ای با عنوان ۱۰ بازی گروهی مناسب برای کودکان به معرفی بهترین بازیهای گروهی برای کودکان پرداختیم که مطالعه آن مطلب را نیز به شما توصیه میکنیم.

در این جا به چند نمونه از بازی های فیزیکی و ورزش های پرتحرک کودکان اشاره می کنیم.

۱- بسکتبال جورابی

این ورزش مناسب کودکان ۴ تا ۶ سال است و براحتی در خانه انجام می شود.

وسایل مورد نیاز: ۱۲ عدد جوراب گوله شده و دو عدد سبد متوسط

نحوه ی این بازی ورزشی به این ترتیب هست که سبد ها را در یک خط با فاصله از هم قرار می دهید، بچه ها را هر تعداد که هستند دو به دو تقسیم می کنید تا با هم مسابقه دهند به طوریکه روی یک خط بایستند و جوراب ها را داخل سبد بی اندازند هر کدام که جورابی را داخل سبد می اندازند باید یک قدم به عقب بروند تا جوراب ها تمام شوند هر کدام از آنهایی که توپ بیشتری داخل سبد انداخته باشند برنده شده است، در ادامه میتوانید هر کدام از بچه ها که برنده شده اند را به صورت مرحله ای تا فینال به مسابقه ادامه دهند تا بازی به پایان برسد.

۲- والیبال پتویی (blanket)

این ورزش مناسب کودکان ۶ سال به بالاست.

وسایل مورد نیاز: دو عدد پتو و طناب برای تقسیم کردن زمین به دو قسمت مانند ورزش والیبال

نحوه ی این بازی ورزشی به این صورت است که بچه‌ها را به دو تیم مساوی تقسیم می کنید  و به هر تیم یک پتو بدهید. بچه‌ها باید سعی کنند با استفاده از هماهنگی حرکت دادن پتو توپ را به آن طرف تور والیبال پرتاب کرده و تیم دیگر نیز باید سعی کنند توپ را با پتو گرفته و به سمت تیم مقابل پرتاب کنند. این ورزش کودکان در عین نیاز به هماهنگی در کار تیمی میتواند بسیار خنده دار و جذاب باشد.

۳- بازی گرفتن دم اژدها

این بازی مناسب کودکان ده سال به بالاست، این بازی تنها به یک زمین بزرگ و ۱۲-۱۸ کودک نیاز دارد.

بازی به این صورت است که بچه ها باید یک زنجیره ی طولانی متصل به هم، بدون شکست و وقفه تشکیل دهند، کسی که اول ایستاده سر اژدهاست و کسی که آخر ایستاده دم آن، سر باید تلاش کند دم اژدها را بگیرد در حالیکه افرادی وسط ایستاده اند باید تلاش کنند نگذارند سر به دم برسد بدون اینکه زنجیره باز شود، اگر سر به دم برسد جای سر و دم عوض میشود، به همین صورت ادامه پیدا میکند و هر کدام از بچه ها یک بار در جای سر یا دم قرار میگیرند.

۴- والیبال شهاب سنگ

این بازی ورزشی مناسب کودکان ۸ تا ۱۲ است.

وسایل مورد نیاز: زمین والیبال و تعداد زیادی  توپ

در این ورزش بچه ها را به دو گروه مساوی تقسیم کنید و پشت تور والیبال قرار دهید. تعداد توپ مساوی  نیز در هر دو طرف زمین قرار دهید، با شروع بازی بچه‌ها باید سعی کنند توپ های موجود در زمین خود را با پرتاب از روی تور به زمین حریف منتقل کنند. در پایان وقت تعیین شده هر زمینی که تعداد توپ باقی مانده کمتری داشت برنده اعلام میشود. این بازی میتواند برای فعالیت فیزیکی و انعطاف بدنی کودکان بسیار مفید باشد.

۵- ژیمناستیک های گروهی

ژیمناستیک یک فعالیت و تمرین برای گرم کردن بدن کودک است، زیرا عضلات و اندام های متعددی را در برمیگیرد چند ایستگاه مختلف را در سالن تمرین تنظیم کنید، سپس از بچه ها بخواهید حرکت های مختلفی مثل ایستادن رو دست با تکیه بر دیوار، چرخ و فلک و.. را در هر ایستگاه به نمایش بگذارد، ژیمناست ها باید هر مرحله را به طور کامل انجام دهد.

۶- تیراندازی به بادکنک

این بازی ورزشی، بسیار سرگرم کننده و مفرح است.

در این کودکان با استفاده از تیراندازی بادکنک هایی که آویزان هستند را هدف قرار دهند و آن ها را بترکانند، هر کدام از بچه ها باید تعداد مشخصی را تیر پرتاب کنند، هرکس که تعداد بیشتری بادکنک بترکاند برنده میشود.

۷- بازی با توپ فوتبال

نحوه ی این بازی به این صورت است که یک تایر قدیمی را از درخت با استفاده از طناب آویزان میکنید، سپس روی زمین مکان پرتاب توپ توسط بچه ها را مشخص میکنید، به هر کودک سه فرصت می دهید تا توپ را به سمت تایر پرتاب کند.

سخن آخر اینکه ورزش و بازی با هدف سلامتی و افزایش مهارت های اجتماعی و بهبود سیستم عضلانی کودک  انجام میشود پس نباید هنگام انجام آن به کودک فشار وارد کنید و او را به اجبار وادار به انجام بازی یا ورزشی کنید چرا که کودک هنگام بازی و ورزش باید از آن لذت ببرد و لحظات شاد و مفرحی را هنگام تحرک و فعالیت خود سپری کند تا نتیجه ی مطلوب از آن گرفته شود.

در فانزی بخوانید:

آشنایی با شهر مشاغل کودکان