کاخ سعد آباد یادآور شکوه زندگی شاهانه

مجموعه فرهنگی- تاریخی کاخ سعد آباد، در بهترین و خوش آب و هواترین بخش تهران، یعنی دربند قرار دارد که به طور کلی، 110 هکتار زمین را به خود اختصاص داده‌است. در این مجموعه 180 هکتار جنگل طبیعی نیز وجود دارد که شامل چندین چشمه، قنات، گلخانه و … می‌باشد. معمولا دمای این منطقه به صورت میانگین، 12-13 درجه سانتی‌گراد است که مقداری از این خنکی، به خاطر وجود رودخانه جعفرآباد است که از وسط محوطه کاخ می‌گذرد. همچنین ارتفاع نسبی این مجموعه، که بین 1650 الی 1800 متر از سطح دریا می‌باشد، در این مسئله بی‌تاثیر نیست. همین فضای بزرگ و هوای مطلوبش، این کاخ را به یکی از بهترین جاهای دیدنی تهران تبدیل کرده است.

مجموعه کاخ سعد آباد چهار دوره تاریخی قاجار، پهلوی اول، دوم و پس از انقلاب را گذرانده‌ است. این مجموعه، در دوره قاجار ساخته ‌شده‌است و به عنوان ییلاق مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. پس از کودتای سال 1299، ساختمان‌های بیشتری به آن اضافه شد. در حال حاضر، 18 کاخ مختلف در این مجموعه وجود دارد. محمد رضا شاه در سال‌های آخر سلطنت خود در این کاخ‌ها سکونت داشت.

عکس‌های شاه در کاخ سعد آباد وجود دارد که می‌توان مستنداتی مبنی بر حضور حکومت پهلوی در این کاخ‌ها مشاهده کرد. پس از انقلاب سال 1357، این مجموعه به موزه تبدیل شد. البته کاخ فعلی ریاست جمهوری در نزدیکی مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد. در این مجموعه، 12 رشته قنات وجود دارد که در دوران پهلوی دوم احداث شده‌اند.

بخش‌های منحصر‌به‌فرد کاخ سعد آباد

در مجموعه کاخ سعد آباد، ساختمان‌ها، باغ، گلخانه‌ها و همچنین امکانات رفاهی دیگری برای بازدیدکنندگان قرار دارد. باغ این مجموعه بسیار زیباست و قدم زدن در آن می‌تواند حسابی حال و هوای شما را عوض کند. کاخ سعد آباد در پاییز به دلیل زیبایی زیادی که دارد، یکی از بهترین مکان‌ های عکاسی پاییزی در تهران نیز می‌باشد. چندین کاخ‌، موزه‌ و عمارت، این مجموعه باشکوه را تشکیل داده‌است. دیدنی های کاخ سعد آباد، یکی و دو تا نیست و برای مشاهده کامل آن‌ها باید وقت زیادی گذاشته شود. در ادامه به بررسی عمارت‌های مهم این مجموعه می‌پردازیم.

کاخ زیبای بهمن در کاخ سعد آباد

این کاخ که در کنار درب شمالی (دربند) قرار دارد، متعلق به بهمن، پسر غلامرضا پهلوی بوده است‌. این عمارت زیبا در سال ۱۳۸۲ تبدیل به دفتر یونسکو در ایران شد. البته در حال حاضر این ساختمان تغییر کاربری داده است و به دفتر مدیریت موزه تبدیل شده است.

کاخ اختصاصی

ساختمان کاخ اختصاصی در بخش غربی موزه هنرهای زیبا قرار دارد. این عمارت در ابتدا به عنوان موزه تاریخ طبیعی مورد استفاده قرار گرفته بود ولی در حال حاضر در اختیار نهاد ریاست جمهوری ایران قرار دارد. متاسفانه بازدید این عمارت بی نظیر برای عموم مردم مجاز نیست.

کاخ افسانه‌ای احمد شاهی

این بنا، قدیمی‌ترین کاخ در مجموعه سعد آباد است. ساخت این کاخ، در اواخر سلطنت احمد شاه آغاز شد و در زمان رضاخان به پایان رسید. این کاخ در حال حاضر پایگاه مرکزی بسیج خواهران است و قرار است به زودی بازسازی شود و مورد بازدید عموم قرار گیرد.

کاخ سبز رویایی کاخ سعد آباد

کاخ سبز که یکی از زیباترین کاخ‌های سعدآباد است، در مرتفع‌ترین قسمت این مجموعه قرار دارد. این کاخ، در ابتدا به فردی به نام علیخان تعلق داشت و ساختمانی نیمه‌کاره بود. رضا شاه، این بنا را از او خرید و آن را به شکل کنونی کامل کرد. ساخت و تکمیل این کاخ از سال 1301 تا 1307 هجری خورشیدی طول کشید. این کاخ به صورت دو طبقه (زیر زمین و همکف) ساخته شده‌است و طبقه همکف آن به خود رضاشاه تعلق داشته است. همچنین زیرزمین این بنا به عنوان انباری مورد استفاده قرار می‌گرفت.

کاخ سبز به علت استفاده از سنگ‌های زیبا و کمیاب سبز رنگ معدن خمسه زنجان و سنگ مرمر خراسان، به قصر سنگی کاخ مرمر نیز شناخته می‌شود. سردر و ستون‌های این کاخ از جنس مرمر می‌باشد و نقش و نگارهای موجود روی آن، ترکیبی از هنر ایرانی و اروپایی است. در این کاخ، گچ‌بری‌ها و آیینه‌کاری‌های بسیار زیبایی وجود دارد که هنرمندان آن شناخته شده نیستند، ولی تذهیب روی دیوارها، کار استاد حسین بهزاد است. همچنین خاتم کاری‌های این کاخ، به دست گروهی از هنرمندان کارگاه استاد صنیع خاتم ساخته شده‌اند.

این بنا، 1203 مترمربع زیربنا دارد که توسط معمار معروف، میرزا جعفر کاشی (معمارباشی) طراحی و ساخته شده‌است. یکی از زیباترین بخش‌های آن، تالار آیینه است. زیبایی این کاخ با قالی مشهد ۷۰ متری که هنر دست عبدالمحمد عمواغلی است، تکمیل می‌شود. آیینه‌کاری‌های سقف، مبل‌های کوبلن‌دوزی شده، میز فرانسوی وسط تالار، پرده نقره‌ای با چوب پرده منبت‌کاری شده، مجسمه‌ها و مبل‌های دوره لوئی شانزدهم و میز کنسول دوره ناپلئون بناپارت، آثار هنری زیبای دیگری است که در تالار آیینه این کاخ وجود دارد.

کاخ خارق‌العاده ملکه مادر

کاخ ملکه مادر در آخرین سال‌های حکومت رضاشاه، محل اقامت او بوده‌است. پس از تبعید رضاشاه به جزیره موریس، ملکه مادر در این کاخ زندگی می‌کرد. این کاخ هم‌اکنون در اختیار نهاد ریاست جمهوری ایران قرار دارد و برای اقامت مهمانان ویژه دولت مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل کاخ ملکه مادر برای عموم مردم غیرقابل بازدید است.

کاخ موزه سفید کاخ سعد آباد

کاخ موزه سفید، بزرگ ترین عمارت در مجموعه کاخ سعد آباد است. این کاخ به علت نمای سفید رنگی که دارد، به این نام مشهور شده است. این ساختمان در ابتدا محلی برای گذراندن تعطیلات تابستانی شاه پهلوی بوده‌است. همچنین امور اداری و تشریفاتی خاص آن دوره در این محل انجام می شده است. در این کاخ باشکوه ۵۴ واحد و بخش مختلف وجود دارد. تالارهای تشریفاتی وسیع تنها بخشی از این عمارت بی نظیر را تشکیل می دهند. در بزرگ ترین تالار این کاخ یک سفره‌خانه‌ با مساحت ۲۲۰ متر مربع وجود دارد.

ساخت این کاخ در سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی شروع شد و در سال ۱۳۱۵ هجری خورشیدی به اتمام رسید. نقشه کاخ سفید توسط مهندس خرسندی به همراه مهندس بوریس روسی طراحی شد و گچ‌بری‌های ظریف کاخ به دست افراد توانمندی چون غلامرضا پهلوان، رضا ملائکه، حسین کاشی و عبدالکریم شیخان انجام شد.

برای طراحی نمای بیرونی کاخ سفید از سبک معماری ایرانی و رومی استفاده شده‌است. در تالار باشکوه طبقه اول این عمارت پرده‌های بزرگی قرار دارد. این پرده ها با نقاشی‌های شاهنامه که توسط استاد حسین بهزاد و شاگردانش کشیده شده است، مزین شده اند. چندین آثار هنری دیگر مانند قالی های دست بافت ایرانی، تالارهای این عمارت را مفروش کرده اند. یکی از این فرش‌ها که 145 مترمربع مساحت دارد، در سفره خانه این کاخ قرار دارد.

آثار هنری با ارزش دیگری مانند سفالینه‌های ایران (از 4 هزار سال قبل از میلاد مسیح تا قرن هفتم هجری)، کریستال‌هایی از دوره قاجار، لوسترهای با عظمت ساخت فرانسه، ایتالیا و چک‌اسلواکی، پرده‌های ابریشمی، میز تحریر متعلق به ملکه فرانسه (ماری آنتوانت) و … در تالارهای این کاخ باشکوه قرار دارد.

موزه شگفت‌آور استاد بهزاد

در قسمت میانی مجموعه کاخ سعد آباد، موزه مینیاتور استاد حسین بهزاد قرار دارد. ساخت این بنا مربوط به اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی می‌باشد. در زمان پهلوی، این ساختمان، به کاخ کرباس معروف بوده‌است و رضاشاه از آن به عنوان استراحتگاه و محل کار استفاده می‌کرده‌است. این کاخ در دوران حکومت رضا شاه، به عنوان کاخ ولیعهد مورد استفاده قرار می‌گرفت و رضا پهلوی در آن زندگی می‌کرده‌است. نهایتا، این کاخ در سال 1373 هجری خورشیدی بازسازی شد و به عنوان موزه استاد کمال‌الدین بهزاد مورد استفاده قرار گرفت.

موزه آب کاخ سعد آباد

موزه آب، در قسمت مرکزی مجموعه کاخ سعد آباد قرار گرفته‌است. ساختمان این موزه به 2 قسمت اصلی و فرعی تقسیم شده‌است که کاربری آن به دوران قاجاریه و پهلوی دوم مربوط می‌شود. این ساختمان مورد استفاده محمدرضا پهلوی بود و  دفتر کار او محسوب می‌شد. همچنین از این ساختمان به عنوان محلی برای پذیرایی از مقامات و مراجعین شاه استفاده می‌شده‌است.

اسناد و مدارک مرتبط با آب، مانند دفترچه میرآب، وقف‌نامه‌ها، ابزار و ادوات مربوطه مانند فنجان آبی، ساعت آبی، لوازم حفر‌چاه و قنات و تندیس‌های مختلف افراد دانشمند آب‌شناس و تندیس میرآب در این موزه نگهداری می‌شود. موزه آب سعدآباد، توسط گنجینه ملی آب ایران (وابسته به وزارت نیرو) اداره می‌شود که به عنوان یک موسسه فرهنگی به منظور جمع‌آوری، نگه‌داری، نمایش و احیای میراث گذشتگان فعالیت می‌کند.

موزه به‌یاد‌ماندنی چهره‌های ماندگار

عمارت-موزه چهره‌های ماندگار، یکی از بناهایی است که توسط رضاشاه تکمیل شده‌است. این عمارت در بخش جنوبی مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد و آثار هنرمند بزرگ استاد فرشچیان را در خود جای داده‌است. این عمارت به دو قسمت اندرونی و بیرونی تقسیم شده‌است. این دو عمارت، کاخ اختصاصی همسر سوم رضا شاه، ملکه توران امیرسلیمانی بوده‌است. در واقع ملکه در عمارت بیرونی سکونت داشته است و خدمه در عمارت اندرونی استقرار می‌یافتند.

پس از مرگ ملکه توران، این 2 کاخ محل استقرار نظامیان پهلوی بوده‌است. اکنون به موزه چهره‌های ماندگار تبدیل شده‌است. تصویر و زندگی‌نامه چهره‌های ماندگار ایران به همراه تندیس دانشمندان ایرانی، در بخش بیرونی این موزه قرار دارد.

موزه حیرت‌آور برادران امیدوار

موزه برادران امیدوار در قسمت شمال غربی مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد که ساخت آن به دوران قاجار برمی‌گردد. در این موزه، 4 اتاق مختلف قرار دارد که در اصل کالسکه‌خانه و استراحتگاه سورچی‌ها بوده‌است. نمای زیبای این عمارت، با آجرهای قرمز رنگ تزئین شده‌است. بازسازی این ساختمان در سال 1381 انجام شده‌است که در مهر سال 1382 افتتاح شده‌است. علت نام‌گذاری این مکان، به این خاطر است که برادران امیدوار به عنوان اولین جهانگردان ایرانی معاصر، پس از 3 سال مطالعه، در سال 1333، سفر خود را با 90 دلار آغاز کردند.

موزه ظروف سلطنتی کاخ سعد آباد

این موزه که در شرق مجموعه تاریخی سعدآباد قرار دارد، به دستور رضاشاه، در زمینی به مساحت 2600 مترمربع ساخته شده‌است. طراحی این بنای دو طبقه توسط مهندس فرمانفرمائیان انجام شده‌است و ساخت آن در طی سال‌های 1315 الی 1318 هجری خورشیدی به طول انجامیده‌است. نمای خارجی این ساختمان، در سال 1350 به دستور اشرف پهلوی بازسازی شد و از سنگ تیشه‌ای به سنگ مرمر تغییر پیدا کرد. سال‌ها بعد و در سال 1372، این مکان به موزه ظروف تبدیل شد و سپس در سال 1374 تحت اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار گرفت.

این عمارت در سال ۱۳۸۴ در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفت و نهایتا در سال 1385 تبدیل به موزه صنایع دستی شد. اما در بهمن ماه سال ۸۸، ظروف سلطنتی در طبقه دوم این ساختمان قرار داده‌شد و نهایتا با انتقال موزه صنایع دستی به یک مکان دیگر، این مجموعه تحت عنوان موزه ظروف سلطنتی، آغاز به کار کرد.

هم‌اکنون ۵۰۳ قطعه ظرف و شی زینتی، در این مجموعه قرار دارد که در ۵ سالن مختلف و در دو طبقه به نمایش گذاشته شده‌است. این ظروف مربوط به دوره‌های قاجار، پهلوی اول و پهلوی دوم می‌باشد. همچنین ظروفی که به مناسبت‌های گوناگون به افراد مهم سلطنت پهلوی یعنی محمدرضا، فرح و رضا پهلوی هدیه داده شده‌است، در این مجموعه نگه‌داری می‌شود.

موزه درخشان استاد فرشچیان

موزه استاد محمود فرشچیان، در بخش میانی مجموعه کاخ موزه سعدآباد قرار دارد که ساختمان آن در دوره قاجار بنا شده‌است. این بنا، در ابتدا محل زندگی رضاشاه و همسر چهارم او، ملکه عصمت بوده‌است. در دوران حکومت محمدرضا پهلوی، برادر شاه و سپس سرآشپز مخصوص او، در آنجا زندگی می‌کردند که پس از سال‌ها این ساختمان به انبار تبدیل شد. مرمت این بنا در سال 1380 هجری خورشیدی به اتمام رسید و به عنوان موزه مینیاتور استاد فرشچیان تغییر کاربری داد. در این موزه، ۵ سالن قرار دارد و ۷۰ اثر از این هنرمند برجسته، به این مکان اعتبار چندانی بخشیده است.

 

موزه خط و کتابت میرعماد

موزه خط و کتابت در قسمت مرکزی مجموعه کاخ سعد آباد قرار گرفته‌است. بنای این موزه، به صورت دو طبقه ساخته شده‌است که در ابتدا محل سکونت فرحناز و علیرضا، فرزندان محمدرضا شاه پهلوی بوده‌است. پس از انقلاب، این مکان به موزه نمایش آثار خطی تبدیل شد. که به خاطر یکی از مهم‌ترین خوش‌نویسان ایرانی، یعنی میرعماد حسینی، در سال 1376 به نام وی تغییر یافت.

موزه مردم‌شناسی کاخ سعد آباد

موزه مردم‌شناسی، یکی از بخش‌هایی است که در آن قسمتی از فرهنگ و سنن قدیم ایران به نمایش گذاشته شده‌است. در این مجموعه می‌توان شاهد فرهنگ و روش زندگی انسان‌ها در طی دوره‌های مختلف بود. ساختمان این موزه در اصل متعلق به خواهر محمدرضاشاه پهلوی، شمس پهلوی بوده‌است که در قسمت شمال‌غربی مجموعه سعدآباد قرار دارد. ساخت این بنا، مربوط به سال ۱۳۱۴ هجری خورشیدی می‌باشد و ۲۶۰۰ مترمربع مساحت دارد. معماری این ساختمان با الگوبرداری از سبک معماری اروپایی، به خصوص آلمانی انجام شده‌است. تزئینات نمای خارجی آن نیز با استفاده از المان‌های معماری ساسانی انجام شده‌است.

موزه نظامی کاخ سعد آباد

موزه نظامی که در قسمت میانی مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد، حدود 3000 مترمربع زیر بنا دارد. این بنا در سال 1314 هجری خورشیدی به صورت دو طبقه به همراه یک زیرزمین ساخته شده‌است. ساخت این عمارت، به دستور رضاشاه انجام شده‌است و متغلق به همسر دوم وی، یعنی تاج الملوک بوده‌است. این بنا در طی سال‌های ۱۳۵۱ الی ۱۳۵۲ هجری خورشیدی، بازسازی شد و به شهرام (پسر بزرگ اشرف پهلوی) تقدیم شد. به همین علت این کاخ، به کاخ شهرام مشهور بود. اما بعد از انقلاب سال 57، این بنا تغییر کاربری داد و به موزه نظامی تبدیل شد. اشیا موجود در این موزه، در ابتدا در موزه دانشکده افسری قرار داشت، اما پس از انقلاب به این مکان منتقل شد.

موزه مینیاتور استاد آبکار کاخ سعدآباد

این موزه که در ابتدا محل اقامت تابستانی لیلا پهلوی بوده‌است، جدیدترین ساختمان در مجموعه تاریخی سعدآباد می‌باشد. این عمارت در سال 1373 و در روز جهانی موزه، با عنوان موزه مینیاتور آبکار افتتاح شد. در این موزه تابلوهایی از کلارا آبکار قرار دارد. همچنین آثار هنری دیگری مانند آثار مردم‌شناسی، زیورآلات، پارچه‌های ترمه و آثار لاکی نیز وجود دارد.

موزه متحیر‌کننده هنر ملل

این موزه که آثار هنری ارزشمندی از همه جای دنیا را در خود جای داده‌است، در قسمت زیرزمین کاخ سفید قرار دارد. این بخش که در ابتدا گلخانه کاخ بوده‌است، به دستور فرح پهلوی، توسط چندین مهندس فرانسوی، به موزه اختصاصی هنر تبدیل شده‌است. پس از انقلاب، نام این موزه به موزه هنر ملل تغییر یافت و نهایتا در سال ۱۳۷۰ افتتاح شد. آثار موجود در این موزه به تمدن‌های قبل و بعد از اسلام، هنر آفریقای سیاه، هند، شرق دور، تمدن مایاها و همچنین آثار هنری دوران معاصر ایران و جهان تقسیم شده‌است.

موزه بی‌همتای نگارستان در کاخ سعد آباد

موزه نگارستان، معماری بی‌نظیری دارد. این عمارت که در شمالی‌ترین نقطه مجموعه کاخ سعد آباد قرار دارد، در سال 1385 افتتاح شده‌است. در ابتدا، این موزه محل نمایش پوشاک سنتی و طراحی لباس بوده‌است. اما نمایشگاه‌های دیگری مانند نقاشی رنگ روغن (رضا صمدی)، نقاشی رنگ روغن و اکرلیک (مینا قویدل) و همچنین آثار نادر یاسمی (فرزند علی اکبر یاسمی)، یکی از شاگردان برتر استاد کمال الملک در این محل برگزار شده‌است. آثار مینیاتور (نگارگری) استاد مصطفی بسیمی، به همراه نقاشی‌های رنگ روغن طاهره چیذری و خلیل طوایی حمیدی، این مجموعه زیبا را تکمیل می‌کنند.

موزه هنرهای زیبا کاخ سعد آباد

موزه هنرهای زیبا که در ابتدا محل استقرار وزارت دربار بوده‌است، یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین عمارت‌های مجموعه سعدآباد به شمار می‌رود. این ساختمان از سال ۱۳۴۶ الی ۱۳۵۷ در اختیار وزارت دربار بوده‌است که پس از انقلاب در سال ۱۳۶۱، به عنوان موزه هنرهای زیبا تغییر کاربری داده‌است. موزه هنرهای زیبا مورد علاقه اهل هنر و هنر دوستان است و این افراد را به دیدن زیبایی‌های خود جذب می‌کند. عمارت موزه هنرهای زیبا سه طبقه دارد که دارای 3600 مترمربع مساحت است.

این کاخ در زمان رضاشاه طراحی و ساخته شده‌است که در آن زمان به کاخ اسود (کاخ سیاه) مشهور بوده‌است. علت این نام‌گذاری، استفاده از سنگ مرمر سیاه معدن ولی‌آباد در ساخت آن می‌باشد.

بخش‌های تفریحی کاخ موزه سعدآباد

مجموعه کاخ سعد آباد علاوه بر باغ‌های زیبا و عمارت‌های باشکوه، بخش‌های تفریحی و رفاهی دیگری نیز دارد. چندین ساختمان اداری، سرویس‌های بهداشتی، نمازخانه، سینما و سالن آمفی تئاتر، مرغداری و گاوداری، 2 رستوران و 1 کافی شاپ، تنها بخشی از امکانات این مجموعه می‌باشد.

ایستگاه رادیو

ایستگاه رادیو واقع در مجموعه سعدآباد، در سال 1380 تاسیس شد. هدف از تاسیس این واحد، اطلاع‌رسانی و اجرای زنده برنامه‌های روزانه برای بازدیدکنندگان می‌باشد.

دروازه ها

در این مجموعه عظیم، چندین دروازه وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

• دروازه جعفرآباد که دارای دو درب ورودی می‌باشد.
• دروازه خیابان دربند که عبور و مرور محمدرضاشاه پهلوی از این قسمت انجام می‌شده‌است.
• دروازه نظامیه که مختص رضا شاه بوده‌است و وی از این قسمت برای عبور و مرور استفاده می‌کرده‌است.
• دروازه رودخانه
• دروازه زعفرانیه
• دروازه کاخ سفید
• دروازه میدان دربند

فروشگاه کاخ سعد آباد

فروشگاه مجموعه کاخ سعد آباد، در نزدیکی ورودی زعفرانیه قرار دارد و محصولاتی مانند کتاب، پوسترهای زیبا حاوی تصاویر ایران‌شناسی، صنایع دستی و … را به فروش می‌رساند.

سالن ورزشی کاخ سعد آباد

در مجموعه سعدآباد چندین سالن ورزشی قرار دارد. این مجموعه ورزشی، شامل بخش‌های پارک ورزش، سالن بیلیارد و چندین سالن‌ تنیس می‌باشد. سالن‌های تنیس شامل 2 زمین تنیس و 1 سالن تنیس می‌باشد. هم‌اکنون تنها 1 سالن تنیس در این مجموعه فعال است و آموزش تنیس به مدیریت آقای طاهری انجام می‌پذیرد.

قنات

در مجموعه کاخ سعد آباد، قنات‌های بی‌شماری قرار دارد که در دوران پهلوی احداث شده‌اند. در ادامه نام این قنات‌‌ها را آورده‌ایم.

• قنات آب نما
• قنات جعفرآباد
• قنات جوادیه
• قنات خوابگاه
• قنات‌های دفتر مخصوص
• قنات قوام‌الدوله
• قنات کاخ سفید
• قنات کاخ شمس
• قنات کاخ سنگی
• قنات گلخانه
• هراش آب

کتابخانه حیرت انگیز کاخ سعد آباد

کتابخانه کنونی مجموعه سعدآباد در ابتدا کاخ احمدرضا پهلوی بوده‌است. این عمارت در قسمت شمالی مجموعه قرار دارد که نزدیک به میدان دربند می‌باشد. این ساختمان در اوایل انقلاب به نهاد ریاست جمهوری اختصاص داده شد.

در سال 1381 و پس از مرمت، این عمارت به کتابخانه تبدیل شد. در این کتابخانه 10 هزار جلد کتاب وجود دارد، که از لحاظ منابع بسیار غنی می‌باشد. تقریبا نیمی از کتاب‌های این مجموعه از اداره کل موزه‌ها تامین شده‌است و باقی، متعلق به دوره حکومت پهلوی است. موضوعات موجود در این کتابخانه ادبیات، تاریخ و جغرافیا، باستان‌شناسی و مرمت آثار تاریخی، هنر، موزه‌داری و معماری می‌باشد.

کارگاه مرمت

کارگاه مرمت که وظیفه حفاظت، نگه‌داری و مرمت آثار موجود در مجموعه سعدآباد را بر عهده دارد، در سال 1373 تاسیس شده‌است. انجام تمام مراحل مربوط به مرمت بناهای مجموعه سعدآباد، توسط این واحد انجام می‌پذیرد.

گلخانه‌های استثنایی کاخ سعد آباد

در مجموعه سعدآباد چندین واحد گلخانه وجود دارد. این گلخانه‌ها به صورت کاملا تخصصی اداره می‌شوند و گیاهان مختلف و متنوعی را در خود جای داده‌اند. در ادامه به معرفی این گلخانه‌ها می‌پردازیم.

• گلخانه موز یا موزستان: این گلخانه، به مجموعه سعدآباد تعلق دارد که 5 نوع درخت موز در آن پرورش داده می‌شود. باردهی این درختان مطلوب بوده‌است و علاوه بر این، می‌تواند محلی جذاب و دیدنی برای بازدیدکنندگان باشد.

• گلخانه استرلتزیا یا پرنده بهشتی: این گلخانه نیز به مجموعه سعدآباد تعلق دارد و به تولید گیاه خاصی به نام استرلتزیا می‌پردازد.
• گلخانه میخک: مدیریت این گلخانه توسط آقای مهندس شاد انجام می‌شود. در این قسمت بازدیدکنندگان می‌توانند انواع گیاهان و نحوه کاشت آن‌ها را مشاهده کنند. گل‌های آپارتمانی متنوعی نیز در این گلخانه پرورش داده می‌شود.
• گلخانه بنفشه آفریقایی: این گلخانه تحت مدیریت خانم اشرفی می‌باشد. در این قسمت به پرورش و تکثیر گیاه بنفشه آفریقایی پرداخته می‌شود و مجموعه بسیار زیبا و با ارزشی از این گیاه در این گلخانه وجود دارد.
• گلخانه گلاله: در این گلخانه که توسط آقای مهندس تراب‌زاده اداره می‌شود، گل‌ها و گیاهان آپارتمانی، انواع گیاهان فضای سبز، گل رز و دیگر گیاهان فصلی زیبا پرورش داده می‌شود.
• گلخانه ماهونیا: مدیریت این گلخانه تحت اختیار آقای منوچهر محسنی می‌باشد. در این قسمت نیز گل‌ها و گیاهان آپارتمانی زیبا، انواع گل‌های فصلی و … پرورش داده می‌شود.
• گلخانه باغ ایرانی: این گلخانه به مجموعه سعدآباد تعلق دارد و اداره آن به صورت کاملا تخصصی انجام می‌شود. در این قسمت پیاز انواع گل لاله، نرگس و گیاهان زینتی و آپارتمانی دیگر پرورش داده می‌شود.

مراکز هنری کاخ سعدآباد

در مجموعه سعدآباد، چندین مرکز هنری مختلف وجود دارد. در این مراکز فعالیت‌های هنری متنوعی مانند نمایش‌، موسیقی، نقاشی و … انجام می‌شود.

مرکز هنری ایوان عطار

در این مرکز هنری، که 900 نفر ظرفیت دارد، فعالیت‌هایی مانند نمایش تئاتر و کنسرت، نمایش فیلم در سالن سینما، برگزاری همایش‌ها و … انجام می‌شود. تجهیزات صدا، تصویر و نور در این مجموعه برای انجام چنین فعالیت‌هایی کاملا مناسب می‌باشد.

مرکز موسیقی سعدآباد

این مرکز موسیقی در سال ۱۳۸۵ افتتاح شده‌است. فعالیت‌های این مجموعه، شامل برگزاری کلاس‌های انواع ساز، آشنایی با موسیقی و … می‌باشد. از جمله سازهایی که در این مجموعه آموزش داده می‌شود، پیانو، تار و سه تار، دف و گیتار است. همچنین آموزش سلفژ و نقاشی کودکان نیز در این مرکز وجود دارد. لازم به ذکر است این مجموعه سعی داشته‌است حداقل قیمت را برای شهریه کلاس‌ها در نظر بگیرد.

مرکز هنرهای تجسمی

یک مرکز هنرهای تجسمی نیز در مجموعه سعدآباد وجود دارد که فعالیت خود را در دو بخش آموزش و کارگاه‌های ثابت متمرکز کرده‌است. هنرهایی که در این مرکز آموزش داده می‌شود، مجسمه‌سازی (با گل، چوب و سفال روی چرخ)، نقش برجسته سفال، طراحی و نقاشی، پتینه و لعاب می‌باشد. کلاس‌های آموزشی این مجموعه به صورت منظم برگزار می‌شود. همچنین کارگاه‌های ثابت در اختیار هنرجوها و هنرمندان قرار داده می‌شود تا از فضای آن‌ها براساس شرایط و قراردادها استفاده کنند.

یکی از مهم‌ترین آثار هنری این مجموعه سردیس استاد فرشچیان است که توسط شاهرخ دیلقانی ساخته شده‌است. چندین تندیس‌ چوبی جالب و منحصربه‌فرد نیز توسط پاشا مقدم ساخته شده‌است که در این مجموعه قرار دارد.

رستوران‌های بی‌نظیر کاخ سعدآباد

در مجموعه کاخ سعد آباد، 2 رستوران و 1 کافی شاپ قرار دارد. یکی از این رستوران‌ها، رستوران سنتی سعدآباد است که در حال حاضر تعطیل می‌باشد. این رستوران در کنار درب شمالی (در بند) قرار دارد و در بخش شمالی مجموعه واقع شده‌است. رستوران دیگر که در قسمت شمالی موزه فرشچیان قرار دارد، می‌تواند محل مناسبی برای استراحت و خوردن غذاهای خوشمزه و با کیفیت باشد. کافی شاپ سبز نیز آماده پذیرایی از بازدیدکنندگان گرامی می‌باشد. این کافی شاپ در قسمت شمالی کاخ سبز قرار دارد.

مدت زمان پیشنهادی فانزی برای کاخ سعدآباد

مجموعه کاخ سعد آباد بسیار بزرگ و وسیع است. برای تماشای تمام قسمت‌های آن یک روز کامل یا حتی بیشتر وقت لازم دارید. بنابراین سعی کنید برای رفتن به کاخ، ساعات اولیه روز را در نظر بگیرید. در صورتی که تمایل داشته باشید، می‌توانید به دیدن تعداد محدودی موزه و عمارت بسنده کنید. برای رفتن به قسمت‌های مختلف ون‌های متعددی وجود دارد و اگر زیاد اهل پیاده‌روی نیستید، می‌توانید سوار آن‌ها شوید.

ساعات بازدید از کاخ سعد آباد در فصول بهار و تابستان از ساعت ۹ الی ۱۸:۴۵ می‌باشد. فروش بلیط نیز تا ساعت ۱۷:۳۰ می‌باشد. در نیمه دوم سال، افراد علاقه‌مند می‌توانند از ساعت ۹ الی ۱۷ به بازدید از مجموعه بپردازند. فروش بلیت نیز تا ساعت ۱۶ انجام می‌گیرد. به یاد داشته باشید که برای خرید بلیط باید کارت بانکی همراه داشته باشید و بلیط به صورت نقدی فروخته نمی‌شود. قیمت بلیط کاخ سعد آباد بسیار مناسب است که برای هر موزه باید هزینه جداگانه پرداخت کنید. لازم به ذکر است که قیمت بلیط کاخ سعد آباد سال 98 تغییر چندانی نکرده‌است.

امیدواریم از این مقاله نهایت استفاده را ببرید. فانزی لحظات خوشی را در مجموعه سعد آباد برای شما آرزومند است.