امامزاده یحیی

امامزاده یحیی تهران، این بنای تاریخی و مذهبی، یکی از مکان‌های مقدس و زیارتگاهی در پایتخت است. وقتی به محله عودلاجان و کوچه‌های پر پیچ و خم آن پا می‌گذاریم، کلی ساختمان قدیمی و جالب می‌بینیم. در این مقاله با این بناها و البته محله عولادجان آشنا می‌شویم. با فانزی همراه باشید.

جالب است که این محله در روزگاران دور، منطقه مرفه‌نشین تهران به شمار می‌رفته‌است. اما امروزه به عنوان یک محله قدیمی با چندین بنای تاریخی شناخته می‌شود. یکی از مهم‌ترین مکان‌های گردشگری محله، یک امامزاده معروف می‌باشد. این امامزاده بزرگوار در واقع ابوالقاسم عزالدین یحیی می‌باشد. ایشان یکی از نوابغ ری و قم محسوب می‌شده‌است. البته این فرد بزرگوار پس از 15 واسطه به امام چهارم شیعیان، امام سجاد (ع) می‌رسد. به همین علت لقب امامزاده گرفته است.

ساختمان و بنای امامزاده مربوط به قرن 7 هجری می‌باشد. مساحت کل این بنا 1500 مترمربع می‌باشد. غیر از امامزاده، بناهای تاریخی دیگری مانند بازارچه نواب، حمام نواب، خانه تاریخی وزیر مختار فرانسه، زورخانه‌ها، خانه مهرانگیز (خانه‌ای که سریال پدرسالار در آن ساخته شد) و کلی سازه‌های تاریخی در این محله وجود دارد. همچنین تعداد زیادی از فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی در این محله ساخته شده است.

محله امامزاده یحیی تهران

این محله قدیمی و دوست‌داشتنی پر از خاطرات جذاب و شنیدنی است. افراد مهمی که در این محله سکونت داشته‌اند، اتفاقاتی که در این محله افتاده است و فیلم‌هایی که ساخته شده است، همه و همه از این محله جذاب حکایت دارند. این منطقه پر از خانه‌های قدیمی است. سرای کاظمی یکی از این خانه‌ها است. این خانه متعلق به یکی از اصطبل‌داران ناصرالدین‌شاه قاجار بوده است.

شاه‌نشین این خانه واقعا دیدنی و جالب است. این بنا به “موزه تهران قدیم” تبدیل شده است. خانه دبیرالملک هم یکی دیگر از منازل مسکونی این منطقه است. این بنا متعلق به یکی از قاجاریان بوده است. همچنین به عنوان خانه فرهنگی امامزاده شناخته می‌شود. خانه مهرانگیز کامبیز هم که خیلی معروف است. در این بنا که به خانه وثوق‌الدوله نیز معروف می‌باشد، سریال پدرسالار ساخته شده است.

سقاخانه کوچه افشار، حسینیه خانه اربابی، هیئت خانه سید، حسینیه سادات موسوی و کلی بنای مهم دیگر هم در محله عولادجان واقع شده‌اند. حمام نواب، یکی دیگر از این بناهای تاریخی است. جالب است که فیلم معروف قیصر نیز در این محله و به خصوص حمام نواب فیلم‌برداری شده است. فیلم‌های دیگری مانند گوزن‌ها و ضیافت (ساخته‌های استاد مسعود کیمیایی) در این محله فیلم‌برداری شده‌اند.
شاید دلیل آن هم بزرگ شدن استاد در همین محله و کوچه‌ پس کوچه‌ها باشد. مدرسه معمارباشی و خانه مدرس (دارالقران و موزه یادگارهای او) نیز در این محله واقع شده‌اند. اگر به این محله دیدنی و قدیمی سر زدید و کلی گشت و گذار کردید، مطمئنا گرسنه خواهید شد. می‌توانید از غذاخوری‌های معروف این منطقه مثل خانه فخرالملوک (کافی‌شاپ نون و نمک) استفاده کنید. روبه‌روی خانه کاظمی نیز یک کبابی قرار دارد.

زندگی‌نامه و تاریخچه امامزاده

یحیی، این نابغه علم دین و فقه، جزو بزرگ‌ترین علمای زمان خود در شهرهای قم، ری و آمل به حساب می‌آمد. همسر یحیی، دختر عمه سلطان سنجربن‌ملک‌شاه بوده است. از این رو همیشه شاه طغرل‌بیک سلجوقی به احترام با او رفتار می‌کرده‌ است. وی همیشه از این تکریم برخوردار بود؛ تا زمانی که سلطان محمد خوارزم‌شاه حمله خود را آغاز کرد.

پس از آنکه وی بر سلجوقیان پیروز شد، یحیی نیز مورد حمله، تعرض و در نهایت شهادت واقع شد. شهادت ایشان در سال 592 هجری قمری صورت گرفت. از آنجایی که برادر ایشان امامزاده محمد، از قبل در همین محل دفن شده بود، با پافشاری مردم، محل دفن امامزاده یحیی نیز در کنار برادرشان انتخاب شد.

بنای دیدنی امامزاده

این بنا جزو معدود امامزاده‌هایی است که دارای حیاط می‌باشد. البته این حیاط نیز با انواع درختان زینت یافته است. بنا و ساختمان امامزاده از خشت ساخته شده است. این برج خشتی در واقع 8 ضلعی می‌باشد و به سبک معماری مغولی ساخته شده است. گنبد آن نیز به شکل یک هرم 12 ضلعی می‌باشد که متاسفانه در سال 1318 تخریب شده است.

البته در زمان‌های بعد این بنا مرمت شد و به شکل کنونی درآمد. وقتی از دور به این گنبد نگاه کنیم، یک بقعه آبی رنگ و زیبا خواهیم دید. این گبند منظره خاصی به این منطقه از تهران بخشیده است. صحن وسیع، مسجد، ایوان، حرم آیینه‌کاری، سرداب و سقاخانه، بخش‌های دیگر این بنا هستند. اگر دوست داشته باشید، می‌توانید از پلان امامزاده یحیی تهران استفاده کنید و نقشه آن را دقیق‌تر ببینید.

روی در قدیمی ورودی نیز 2 کتیبه وجود دارد. روی آن‌ها نوشته شده‌است: “بانی بقعه خشتی قدیم شخصی به نام قرابشاره بوده و معمار آن، دیو حسن نام داشته‌است”. یک صندوق چوبی منبت‌کاری نیز در این بقعه وجود دارد. این شی به عنوان قدیمی‌ترین اشیای این بقعه شناخته می‌شود. این صندوق در سال 895 هجری قمری ساخته شده است.

دو برادر (استاد حسین و استاد محمد لواسانی) به دستور ملک‌شاه غازی این صندوق را ساخته‌اند. یکی از جالب‌ترین نذرهایی که برای آرامگاه امامزاده یحیی صورت می‌گیرد، نذر تسبیح است. وقتی به زیارت بروید با تعداد زیادی تسبیح روبه‌رو می‌شوید. این تعداد، گویای اعتقاد قلبی اهالی و نذر و نذورات ایشان برای امامزاده است. نان و پنیر و سبزی هم یکی دیگر از نذریات مومنین است.

چنار قدیمی امامزاده

یکی از تاریخی‌ترین قسمت‌های این محله، وجود یک پیرمرد استوار 900 ساله است. این پیرمرد بعد از این همه سال با اقتدار تمام سر پا ایستاده است و خودنمایی می‌کند. البته منظور ما از این پیر 900 ساله، انسان نیست! بله، درست حدس زدید! چنار 900 ساله امامزاده را می‌گوییم. این چنار، یکی از 3 درختی است که در این مکان وجود داشته است.

متاسفانه یکی از آن‌ها توسط شهرداری تهران بریده شد. چنار دیگر هم خشک شد؛ و اکنون این درخت کهنسال تمام قد ایستاده است تا از قدمت و تاریخ دور و دراز خود برایمان سخن بگوید. جالب است که چنار امامزاده یحیی در سال 1330 به عنوان یک اثر باستانی ثبت شده است. حتما برای یک بار با تور امامزاده یحیی همسفر شوید و از این محله و جذابیت‌هایش  دیدن کنید.

در این مقاله با این محله و امامزاده آن آشنا شدید. اگر تا به حال به این مکان مقدس رفته‌اید و خاطره یا نظری دارید، در سایت فانزی به اشتراک بگذارید. سپاسگذاریم که ما را همراهی کردید.