ارگ کلاه فرنگی یکی از آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری ارزشمندی می باشد. این بنا متعلق به سالهای 1264 تا 1313 هجری قمری می باشد و در حال حاضر این ارگ در محل استانداری خراسان جنوبی قرار دارد.

ارگ کله فرنگی را با نام هایی مانند ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس، ارگ سرکار در طول تاریخ خوانده می شود.

این ارگ تاریخی متعلق به امیر علم خزیمه بوده که وی آن را به فرمانداری بیرجند اهدا کرد.
سازمان میراث فرهنگی این عمارت را به عنوان ساختمان قدیمی و ارزشمند ثبت کرده است. امکان بازدید ارگ کلاه فرنگی برای عموم وجود ندارد.

این بنا زمانی مقر حکومتی شهر به حسای می آمد و یادگاری از اواخر دوران زندیه و اوایل دوران حکومت قاجار می باشد.

معماری:

ارگ کلاه فرنگی در اصل نوعی از معماری سلطنتی است که اغلب در کشورهایی مانند ایران، امراطوری عثمان و شبه قاره هند طرفداران بسیاری داشته و بناهای مختلفی را در سراسر جهان می توان یافت که از این نوع سبک معماری استفاده شده است.

در معماری های ارگ کلاه فرنگی بناهایی که در مرکز باغ یا در وسط تفرجگاه ها به صورت های مختلف قرار دارد و تزئینات ساده را در بر دارند.

ارگ کلاه فرنگی به شکل شش ضلعی و در رأس آن به شکل مخروط و به رنگ سفید می باشد و مصالح استفاده شده در ساخت آن گل، آجر، آهک، ساروج می باشد.

قسمت هم کف بنای ارگ دارای کاملترین نقشه و فضا سازی است و جایگاه ویژه ای در ارگ دارد. طبق هم کف با چند قوس زیبا، چشمگیر طاق هایی را در آن به وجود آورده است. فضاهای داخلی بنا مانند هشتی، گنبدی ها، اتاق ها به وسیله دالان ها با یکدیگر در رابطه هستند.