مسجد ارگ تهران
مسجد ارگ تهران در محله پامنار، تنها یک محل برای عبادت نیست؛ این بنا فصلی از تاریخ است. تک تک آجرهای این مسجد کلماتی بی‌صدا هستند که حکایت‌هایی از 70 سال تاریخ را روایت می‌کنند. مسجد ارگ بازار تهران جای عجیبی است و دلایل زیادی برای شهرت و محبوبیت خود در بین مردم دارد. با فانزی همراه باشید تا سری به این مسجد قدیمی و پرماجرا بزنیم و آنچه موجب شده است نامش در تاریخ جاوید بماند را بیابیم.
معماری و بازسازی مسجد ارگ بازار
در سال 1328 شمسی، بازاریان شهر تهران همت کردند و بنای مسجد ارگ تهران را در دو طبقه احداث کردند. البته پیشنهاد ساخت این بنا توسط آیت‌الله بروجردی داده شد و تصمیم بر آن بود که به جای مسجد «مادر شاه»، متعلق به زمان قاجار، تاسیس شود. ابتدا معماری این مسجد به گونه‌ای بود که فقط یک صحن عمومی و شبستان داشت. بعدها در سال 1340 صحن دیگری نیز برای این مسجد احداث شد.
حادثه دلخراش مسجد ارک تهران
امروز با گذشت بیش از 70 سال، در و دیوار این مسجد، راوی تلخی‌های روزگاری است که بر آن گذشته‌است. حادثه مسجد ارک تهران یک واقعه دلخراش بود که تلخی آن هرگز از یاد مردم نرفته است! اگر دیوارها زبان داشتند حتما واقعه مسجد ارگ تهران در سال 1383 را بازگو می‌کردند.
مطمئنا آن‌ها می‌توانستند این اتفاق را به صورتی که تا به حال از زبان کسی نشنیده‌ایم، بازگو کنند. اما به آنچه که از حاضرین آن روزگار سینه به سینه به گوشمان رسیده است بسنده می‌کنیم. با ما همراه شوید تا همان داستانی را شرح دهیم که از دیگران شنیده‌ایم و در خاطرات بازماندگان خوانده‌ایم. این واقعه مربوط به پنجم محرم ماه 1383 است.
در آن زمان نمازگزاران مانند روزهای دیگر، رکعت اول نماز مغرب را به جا می‌آوردند. ناگهان صدای شیونی از قسمت زنان به گوششان رسید. چادر یکی از نمازگزاران خانم آتش گرفته بود و خاموش نمی‌شد؛ به همین دلیل همه افراد نمازشان را شکستند و به دست سرنوشت سپرده شدند. اولین نیرویی که در آن محل حاضر شد پلیس منطقه بازار بود؛ اما کاری از دستشان برنیامد. زیرا درهای خروجی مسجد بسته شده بود.
دلیل آن هم جمعیت و ازدحامی بود که در حال فرار بودند و روی یکدیگر افتاده بودند. هراس و دلهره باعث شد خیلی از راهکارهای ساده و عملی در آن زمان از یاد مردم برود و فاجعه‌ای بزرگتر از آتش دامن آن‌ها را بگیرد. حتی عده‌ای برای نجات جانشان از پنجره‌ها به بیرون پریده بودند. به این ترتیب بود که در مسجد ارک تهران محرم آن سال، صحنه عاشورا بار دیگر به تصویر کشیده شد.
آتش سوزی مسجد ارگ تهران واقعه‌ای بود که پس از گذشت این همه سال، هنوز در یاد مردم زنده و سوزان است. به دلیل حادثه آتش‌سوزی، کار شناسایی اجساد دشوارتر شده بود. اما تمامی خبررسانی‌ها و سایت‌های اینترنتی به انتشار اسامی شهدای مسجد ارک تهران پرداختند. شهدا را در قطعه‌ای جداگانه در بهشت زهرا به خاک سپردند.
این حادثه برای بازماندگان بسیار سخت و دردناک بود. اما از آنجایی که زمان یک جا نمی‌ماند و هرچه باشد را با خود می‌برد، زندگی برای بازماندگان به هر صورتی که بود، ادامه یافت. پس از این ماجرا، بنای بازسازی مسجد ارگ بازار نهاده شد. این مرتبه مقاوم‌سازی مسجد در برابر خطرات و بلاهایی از این دست، در اولویت قرار گرفت.
برنامه های مسجد ارگ تهران
زندگی برای مسجد قدیمی هنوز ادامه دارد و همه روزه برنامه های مسجد ارک تهران برقرار است. حاج منصور ارضی مسجد ارک تهران را به یک پایگاه جدی و فعال در زمینه برگزاری عزاداری‌های ماه محرم تبدیل کرده است. وی همچنین برنامه‌های سنتی مطابق با آیین و مذهب غنی اسلام را برای ماه مبارک رمضان برای مردم در نظر گرفته است.
برخی از مراسم در مسجد ارگ تهران زنده و مستقیم از صدا و سیمای کشور پخش می‌شود. برخی از برنامه های مسجد ارک تهران شامل دعاهای ندبه، کمیل، زیارت عاشورا، دعای عرفه، نماز جماعت (در روزهای خاص مذهبی)، سخنرانی‌ها و مواردی از این دست است.
ساعت بازدید از ارگ تهران
مسجد برای نماز صبح باز می‌شود و تا پایان نماز مغرب پذیرای مهمانان خدا است. در این میان ممکن است برنامه‌هایی برای اجرا در نظر گرفته شده باشد. زمان چنین مراسمی از قبل در اختیار مردم قرار گرفته است.
ساعت و روز برنامه‌های مختلف مشخص است و عموم مردم می‌توانند در آن‌ها شرکت کنند. تلفن مسجد ارک تهران : 02133960807 – 02133113141
در این مقاله به بررسی سرگذشت این مکان مذهبی و تاریخی پرداختیم. اگر تا به حال به این مجموعه رفته‌اید، نظرات خود را در سایت فانزی به اشتراک بگذارید.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به مسجد ارگ تهران مراجعه می‌کنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکان‌های گردشگری در نزدیکی این مکان علاقه‌مند هستند، این افراد می‌توانند از بازار بزرگ تهران، پاساژ پروانه، مسجد سپهسالار، مسجد جامع بازار، خانه مدرس، خانه موزه بازار، پارک شهر، پاساژ علاالدین، بوستان لاله، بازار چارسو، پارک کوثر و …. بازدید کنند.