غار خربس در 15 کیلومتری شهر قشم، سمت راست جاده قشم به طرف روستای خربس قرار دارد. غار خربس دارای معماری صخرهای بوده و در نتیجه تخلیه ماسهها از داخل حفره های سنگ های ارتفاعات روستا که روبه روی ساحل جنوبی جزیره واقع شده است، به وجود آمده است.
روستای بزرگ خربس یا خوربیز یا خربز که امروزه کاملا ویران شده و جز گورستان و برکهای از آن باقی نمانده است. این روستا تاریخی حدوداً 1400 سال قبل، دوران ساسانیان مکانی آباد و محل تردد کشتی بانان بوده است. نام خربس واژهای از زبان پهلوی می باشد.
در 10 کیلومتری غرب شهر قشم، روستای بزرگ خربس در میانکاسهای قرار دارد، که اطراف آن را تپه های کوتاه و بلند مرجانی به صورت دایرهای پوشانده است. این ارتفاعات همگی در روبه روی شهر است.
در قسمت راست برکه بزرگی وجود دارد که از طریق آن کارشناسان قدمت بنا را به دوران ساسانی مربوط دانسته اند.
معماری:
غار خربس یکی از پدیده های کهن زمین شناسی در جنوب ایران به شمار می رود. این غار در دنباله چین خوردگی رشته کوه های زاگرس می باشد که به دلیل پدیده ها و اتفاقات گذشته از زیر آب سر برآورده اند.
غار خربس دارای 4 دهانه می باشد که در ارتفاع 20 تا 30 متری قرار دارد. آنها از درون به یکدیگر متصل می باشند و به صورت پیوسته قرار دارند. این غار دارای دهلیزها و تالارها و اتاقهای متعدد تشکیل شده است.
به دلیل کاربردهای گوناگون شکل و سیمای اجزی غار تغییر کرده است. تاریخچه غار خربس به دوره مادها می رسد.
کارشناسان بر این باورند غار خربس؛ نیایشگاه ایزد مهر و محل به جا آوردن مراسم مذهبی توسط پیروان آیین میترائیسم بوده است.
بر فراز غار خربس یک جفت عقاب ماهیگیر که از نوع کمیاب و نادر عقاب جهان می باشد به چشم میخورد. نکته دیگر وجود خفاشهای دم موشی که بیشتر در زوایای تاریک و بخش انبار ذخایر غار یافت می شوند، در این مکان زندگی می کند.
پیشنهاد فانزی برای افرادی که به غار خربس مراجعه میکنند:
پیشنهاد ویژه برای کسانی که به مکانهای گردشگری در نزدیکی آتشکده علاقهمند هستند، این افراد می توانند از زیارتگاه شاه شهید و …. بازدید کنند.